Xét nghiệm SARS-CoV-2 để tìm kháng nguyên hay kháng thể?
Xét nghiệm SARS-CoV-2 để tìm kháng nguyên hay kháng thể?
Để xét nghiệm SARS-CoV-2, có 2 loại xét nghiệm thường dùng nhất là xét nghiệm tìm kháng nguyên virus và xét nghiệm tìm kháng thể của cơ thể chống lại virus đó. Kháng nguyên virus SarS-CoV-2 và kháng thể của cơ thể chống lại virus là gì? Để hiểu rõ ta cần biết hệ miễn dịch trong cơ thể ta.
Hệ miễn dịch và cơ chế miễn dịch
Hệ miễn dịch là một hệ thống rất phức tạp của cơ thể, giúp phòng chống lại những chất lạ, đặc biệt là mầm bệnh như vi khuẩn, siêu vi, vi nấm… xâm nhập. Khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập cơ thể, đầu tiên các “chiến binh” của hệ miễn dịch là “thực bào” (macrophage), một loại tế bào bạch cầu, tấn công “ăn thịt” virus, đồng thời gửi cảnh báo thông tin đến toàn hệ miễn dịch là có kẻ thù xâm nhập.
“Kẻ thù” này được gọi tên chuyên môn là “kháng nguyên”. Kế tiếp, các tế bào bạch cầu đặc biệt là các tế bào B xung trận. Các tế bào B có khả năng phân biệt các tế bào của ta và tế bào lạ là virus xâm nhập. Các tế bào B sẽ bám lấy SARS-CoV-2 là mầm bệnh, và có phản ứng bằng cách sản xuất thật nhiều chất gọi là “kháng thể”. Đó chính là các immunoglobin (Ig), đặc biệt IgM, là các protein đặc biệt có tác dụng vô hiệu hóa các kháng nguyên tương ứng là mầm bệnh.
Kháng nguyên hiểu nôm na là thứ làm cho cơ thể ta sinh ra kháng thể, chống lại kháng nguyên đó.
Nếu chúng ta có hệ miễn dịch tốt, thì chỉ trong một tuần cơ thể đã tiêu diệt virusđể chúng ta khỏi bệnh. Sau một tuần nhiễm bệnh sốt và mệt mỏi do nhiễm virus như SARS-CoV-2, người bệnh có thể phục hồi do hệ miễn dịch đã tạo kháng thể hữu hiệu để chống lại virus. Thông tin về kháng thể sinh ra sẽ được lưu trữ, để những lần sau, nếu virus này xâm nhập, thì cơ thể có ngay vũ khí chống lại mà không phải chờ lâu.
Như vậy, xét nghiệm tìm kháng nguyên và xét nghiệm tìm kháng thể là tìm sự hiện diện của hai thứ mà hệ miễn dịch phản ứng và đối phó khi bị nhiễm SARS-CoV-2.
Xét nghiệm tìm kháng nguyên
Do biết rõ cấu trúc bộ gen RNA của SARS-CoV-2, hiện nay người ta có thể làm xét nghiệm chẩn đoán một người đã bị lây nhiễm SARS-CoV-2 hay chưa. Đó là nhờ có kỹ thuật Real-time PCR. Xét nghiệm dùng kỹ thuật này là phương pháp duy nhất để phát hiện chính xác sự tồn tại của virus SARS-CoV-2 trong cơ thể. Cơ chế của nó là tìm ra đoạn gen RNA của virus (kháng nguyên) có trong mẫu, lấy từ phết mũi họng hoặc những vùng khác của đường hô hấp như phết họng, dịch rửa phế quản, nước bọt.
Xét nghiệm SARS-CoV-2
Thông thường, kỹ thật cơ bản xét nghiệm xác định một mầm bệnh vi sinh là kháng nguyên là phải nuôi cấy cho được tác nhân vi sinh đó từ bệnh phẩm và sau đó làm thử nghiệm định danh. Nay nhờ Real-time PCR, người ta không phải nuôi cấy con SARS-CoV-2 mà tìm cách nhân bản những đoạn RNA đặc hiệu của SARS-CoV-2 có trong bệnh phẩm (là đàm tiết của bệnh nhân). PCR (Polymerase Chain Reaction) là thử nghiệm nhân bản RNA của SARS-CoV-2 trong ống nghiệm dựa vào các chu kỳ nhiệt. Real-time PCR (RT-PCR) là thử nghiệm nhân bản RNA của SARS-CoV-2 sau mỗi chu kỳ nhiệt xác định.
Xét nghiệm RT-PCR phát hiện được virus từ ngày 1 của triệu chứng và nhạy nhất trong vòng tuần đầu tiên sau khi có triệu chứng. Tỷ lệ dương tính giảm dần đến tuần thứ 3 và sau đó không thể phát hiện được, ngoại trừ ở một số bệnh nhân nặng. Có một vài trường hợp có thể phát hiện được RNA virus đến tuần thứ 6 sau lần xét nghiệm dương tính đầu tiên.
RT-PCR hiện tại là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán một người hiện có đang nhiễm SARS-CoV-2 hay không. Tuy nhiên, RT-PCR thực hiện có chậm, thường trong phòng thí nghiệm cần 4-6 giờ để cho ra kết quả.
Độ nhạy của RT-PCR là 99% và độ đặc hiệu là 100%. Điều này gần đồng nghĩa với việc tỷ lệ dương tính giả (Xét nghiệm dương tính, nhưng không bệnh) gần như là không có. Âm tính giả (Xét nghiệm kết quả âm tính, nhưng có bệnh) chủ yếu là do thời gian lấy mẫu không phù hợp với diễn tiến bệnh hoặc thiếu sót trong kỹ thuật lấy mẫu, đặc biệt là phết mũi họng.
– Trong thời gian vừa qua, có nhiều trường hợp test nhanh có kết quả âm tính, nhưng vẫn bị nhiễm virus SARS-CoV-2
– Test nhanh là xét nghiệm tìm kháng thể kháng virus trong máu hay còn gọi làm xét nghiệm nhanh, cho phép xác định việc bệnh nhân có đang nhiễm hoặc trước đó phơi nhiễm với virus SARS-CoV-2 hay không. Nếu người đang nhiễm hoặc trước đó phơi nhiễm thì trong máu sẽ có kháng thể kháng lại virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, khi test nhanh làm sớm quá thì cơ thể chưa có đủ kháng thể, sẽ cho kết quả test nhanh âm tính.
– Test nhanh làm đúng lúc, cũng chưa đủ khẳng định được là hiện tại có sự hiện diện virus SARS-CoV-2 trong cơ thể hay không, mà cần phải làm thêm xét nghiệm RT-PCR để tìm virus SARS-CoV-2.
Xét nghiệm tìm kháng thể
Xét nghiệm tìm kháng thể là tìm virus gián tiếp thông qua xác định kháng thể trong máu. Kháng thể là các protein đặc biệt (IgM, IgG) mà cơ thể sản sinh ra để chống lại các bệnh nhiễm trùng. Thông thường, sau khi nhiễm bệnh, phải mất một thời gian để cơ thể sản sinh ra các kháng thể và có thể phát hiện được trong máu. Hiện nay có 2 kỹ thuật để tìm kháng thể:
– Kỹ thuật ELISA giúp định lượng nồng độ kháng thể IgM và IgG trong máu, trung bình phải mất 1-5 giờ để có kết quả nồng độ kháng thể trong máu.;
– Kỹ thuật sắc ký miễn dịch (xét nghiệm nhanh hay test nhanh): định tính kháng thể, tương tự như que thử thai. Kỹ thuật này đơn giản, chi phí ít, cho kết quả nhanh. Chỉ cần 15-20 phút đã có kết quả có hay không có kháng thể.
– Xét nghiệm kháng thể huyết thanh rất quan trọng khi sử dụng trong cộng đồng để hiểu được sự phát tán của COVID-19 và phát hiện những người có kháng thể và có khả năng tự bảo vệ trước virus. Xét nghiệm này quan trọng với cộng đồng, nhưng không dùng để chẩn đoán một người có đang nhiễm SARS-CoV-2 hay không.
Riêng test nhanh có giá trị điều tra dịch tễ xem tình hình dịch đã qua, hiện tại và dự báo tương lai. Test nhanh làm sớm quá thì cơ thể chưa có đủ kháng thể, sẽ cho kết quả test nhanh âm tính (âm tính giả). Test nhanh làm đúng lúc, cũng chưa đủ khẳng định được là hiện tại có sự hiện diện virus SARS-CoV-2 trong cơ thể hay không, mà cần phải làm thêm xét nghiệm RT-PCR để tìm virus SARS-CoV-2. Test nhanh làm muộn thì có thể cho kết quả dương tính (dương tính giả), nhất là sau 2 tuần phơi nhiễm virus SARS-CoV-2.
Đối tượng nên làm xét nghiệm chẩn đoán SARS-CoV-2?
Những người có triệu chứng hay tiếp xúc gần với người được chẩn đoán nhiễm COVID-19 nên được xét ngiệm RT-PCR phết mũi họng để chẩn đoán. Kháng thể cần thời gian để sinh ra khi một người bị bệnh, vì thế xét nghiệm kháng thể sẽ không chính xác với những người mới vừa mắc bệnh. Do đó, nếu kết quả xét nghiệm kháng thể là âm tính cũng không thể loại trừ một người không mắc bệnh và người đó vẫn phải cách ly 14 ngày kèm theo làm thêm xét nghiệm RT-PCR để chẩn đoán.
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:
+ Các phương pháp xét nghiệm covid-19 tìm virus SARS-CoV-2 hiện nay
+ Địa chỉ xét nghiệm PCR, test nhanh covid-19 tại Hà Nội, mức giá
+ Địa chỉ xét nghiệm COVID-19 tại TP.HCM, mức giá
Suckhoecuocsong.vn (Theo Yhocvn.net)
Các tin liên quan
- Những thực phẩm nên tránh xa khi bị cảm cúm, mắc cúm A, Covid-19
- Ăn gì để tăng đề kháng trước cúm A, cúm B, Covid-19 đang tăng trở lại
- Bệnh đậu mùa khỉ vì sao không dễ trở thành đại dịch như Covid-19
- Cách phân biệt sốt xuất huyết, Covid-19 chuẩn xác
- Khắc phục tình trạng ù tai, nghe kém hậu Covid-19
- Chương trình Trao đi là còn mãi số 3: Cuộc hội ngộ sau đại dịch covid-19 tại xóm thận Lê Thanh Nghị
- Điểm giống và khác nhau giữa bệnh COVID-19 và bệnh cúm mùa
- Nghiên cứu mới nhất: Covid-19 ảnh hưởng đến phổi như thế nào
- Thường xuyên cảm thấy ớn lạnh hậu Covid-19 nguyên nhân do đâu?
- Đau lưng, đau vai gáy hậu Covid-19, làm thế nào để khắc phục hiệu quả nhất
- Bổ sung những thực phẩm giúp cải thiện sức khỏe phổi hậu Covid-19
- Bổ sung 4 thức uống sau khi khỏi Covid-19 giúp sạch phổi, phòng tránh di chứng hậu Covid-19
- Khỏi Covid-19 có nên tiếp tục xông hơi hay không?
- Những ai nên cần đi chụp X-quang phổi sau khi khỏi Covid-19
- Trẻ ho kéo dài hậu Covid-19: cách xử lý hiệu quả
- Khi mắc Covid-19 có nên uống cà phê?
- Khắc phục giảm ham muốn hậu Covid-19 hiệu quả
- Cải thiện tình trạng đau đầu khi mắc Covid-19
- Bí quyết giảm đau họng khi mắc Covid-19
- Căng thẳng hậu Covid-19 phải làm sao để cải thiện?
Các tin khác
-
Cách điều trị các bệnh ngoài da trong mùa mưa lũ
Sau khi nước lũ rút rất nhiều người gặp các bệnh ngoài da, lở loét da gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, sức khỏe. Vậy khi bị lở loét da, bệnh ngoài da sau mưa lũ kéo dài cần làm gì để ngăn ngừa tình trạng loét da tránh lây lan sang vùng da lành. -
Cách xử lý khi bị tiêu chảy trong mùa mưa lũ chuẩn xác
Mưa lũ ngập lụt khiến cho thực phẩm, nguồn nước bị ô nhiễm khiến cho nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy rất cao. Khi bị tiêu chảy cần làm gì, dấu hiệu nhận biết chuẩn -
Cách cân bằng hệ vi sinh đường ruột sau bão lũ
Nhằm tăng cường vi khuẩn có lợi, cân bằng hệ vi sinh đường ruột sau bão lũ, nước ngập kéo dài chúng ta nên có chế độ dinh dưỡng lành mạnh. -
Cẩn trọng 3 bệnh đường tiêu hóa dễ gặp phải trong mưa bão, ngập lụt
Các khu vực bị mưa bão ngập lụt kéo dài rất dễ mắc phải 3 bệnh đường tiêu hóa dưới đây gây ảnh hưởng sức khỏe. 3 bệnh đường tiêu hóa dễ gặp phải trong mưa bão là bệnh gì, cần đề phòng như thế nào? -
Mẹo giảm nguy cơ mắc đường tiêu hóa sau mưa bão ngập lụt
Sau mưa bão ngập lụt thực phẩm, nguồn nước dễ bị nhiễm khuẩn do đó để giảm nguy cơ mắc các bệnh đường tiêu hóa, sức khỏe đường ruột, hệ vi sinh đường ruột cần áp dụng các nguyên tắc dưới đây. -
Thực phẩm giàu vitamin C rất tốt cho sức đề kháng, hệ vi sinh đường ruột
Vitamin C có trong những thực phẩm này không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng, giảm viêm, chống lão hóa, làm đẹp da mà còn có lợi cho sức khỏe đường ruột. -
Cải thiện sức khỏe tinh thần, quản lý stress giúp tăng cường hệ miễn dịch
Nâng cao sức khỏe tinh thần, hạn chế căng thẳng, stress là một trong những biện pháp tăng cường hệ miễn dịch hiệu quả, có lợi cho sức khỏe tổng thể. -
Thực phẩm giàu chất béo lành mạnh rất tốt cho hệ miễn dịch
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo lành mạnh không chỉ hỗ trợ cơ thể giảm viêm khi hệ miễn dịch phản ứng với các mầm bệnh mà còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính. -
Các loại đồ uống tăng cường hệ miễn dịch, tốt cho đường ruột
Những loại đồ uống dưới đây không chỉ giàu dinh dưỡng, mang lại lợi ích cho hệ miễn dịch mà còn vô cùng tốt cho sức khỏe đường ruột. -
Thực phẩm chứa prebiotic giúp củng cố hệ miễn dịch, tốt cho sức khỏe đường ruột
Tiêu thụ những thực phẩm chứa prebiotic sẽ giúp cho hệ miễn dịch khỏe mạnh, bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc bệnh, đồng thời giúp cho hệ vi sinh đường ruột cân bằng.