Ý nghĩa của tục mừng tuổi ngày tết

2/7/2016 4:09:04 PM
Mừng tuổi hay còn gọi “lì xì” đã từ lâu trở thành nét văn hóa của người phương Đông mỗi khi tết đến, xuân về. Trong đó, trẻ con nhận tiền lì xì hay ăn chóng lớn; người già cũng được con cháu lì xì mừng thọ chúc sức khỏe. 

 

Mừng tuổi hay còn gọi “lì xì” đã từ lâu trở thành nét văn hóa của người phương Đông mỗi khi tết đến, xuân về. Trong đó, trẻ con nhận tiền lì xì hay ăn chóng lớn; người già cũng được con cháu lì xì mừng thọ chúc sức khỏe. Tuy nhiên, trên thế giới, tục lì xì có nhiều nguồn gốc khác nhau. Vậy, hai tiếng “lì xì” có ý nghĩa như thế nào?

Ý nghĩa của phong tục “lì xì”

“Lì xì” là một phần đặc trưng của phong vị Tết Việt Nam, đặc biệt đối với trẻ con, khiến trẻ nhớ tới Tết như một thời điểm mở đầu năm mới.

Trong cuốn từ điển thời nay, mục từ lì xì giải thích: “Lì xì là mừng tuổi (bằng tiền) cho các cháu trong những ngày Tết”. Trong tiếng Quan Thoại, tục này được gọi là “hồng bao”, trong tiếng Quảng Đông là “lợi thị” hoặc “lợi sự”.

Tuy nhiên, dù được gọi với tên gọi nào, lì xì cũng mang nghĩa là tiền hên, tiền may mắn, điều lành, điều tốt… Không chỉ vậy, phong bao lì xì thường có màu đỏ, với người Châu Á màu đỏ là một trong những màu cát tường nhất trong những lễ hội. Phong bao lì xì còn tượng trưng cho tài lộc – người ta nhận được hay cho đi càng nhiều bao lì xì thì người ta càng tin rằng mình đã phát tài phát lộc…

Truyền thuyết “lì xì” ở Đông Hải

Ngày xưa, ở Đông Hải có một cây đào to, có rất nhiều yêu quái sống trong bộng cây, như hồ ly tinh, chuột tinh… Chúng luôn muốn ra ngồi bộng cây để gây hại bá tánh, song lúc nào cũng bị các thần tiên ở hạ giới canh giữ. Tuy nhiên, cứ vào lúc giao thừa thì tất cả các thần tiên đều phải về trời để nhận công việc mới theo sự phân công của Thượng đế. Vì vậy, nhân cơ hội này, có một loài yêu quái có tên là con Tuy xuất hiện để xoa đầu trẻ con đang ngủ khiến trẻ giật mình khóc thét dẫn đến bị sốt hoặc trở nên ngớ ngẩn, do đó các gia đình có con nhỏ thường thức suốt cả đêm để canh không cho con Tuy ám hại con mình.

Việc canh giữ vẫn cứ diễn ra nếu không có một lần tình cờ, mấy vị tiên đi ngang nhà và hóa thành những đồng tiền nằm cạnh mấy đứa trẻ. Thấy vậy, cha mẹ chúng đem gói những đồng tiền này vào tấm vải đỏ.

Lạ kỳ thay, khi con Tuy đến, những đồng tiền trong tấm vải đỏ liền lóe sáng khiến chúng sợ hãi bỏ chạy. Phép lạ này sau đó nhanh chóng lan truyền ra khắp nhân gian, nên khi tết đến, người ta đã bỏ tiền vào trong những cái túi màu đỏ tặng trẻ con, gọi là tiền mừng tuổi nhưng thực tế là để tống khứ con Tuy không làm hại lũ trẻ. 

Lì xì mang điều may mắn đến cho con trẻ

Một truyền thuyết khác cho rằng, tục tặng tiền mừng tuổi bắt nguồn từ đời nhà Đường (Trung Quốc). Năm đó, Dương Quý Phi hạ sinh một hoàng tử và được vua Đường Huyền Tông ban cho một số vàng bạc gói trong tấm giấy đỏ.

Sau đó, Dương Quý Phi coi đó vừa là tiền mừng vừa là chiếc bùa hoàng đế ban tặng con trẻ để trừ tà. Vì vậy, việc này đồn đại ra ngoài dân gian nên người dân bắt chước tặng tiền mừng và coi đây như món lộc trừ tai họa, mang lại nhiều may mắn cho trẻ con.

Lời kết

Phong tục lì xì có ý nghĩa tốt đẹp nên được người Việt và được giữ gìn đến tận ngày nay. Theo tục lệ, cứ vào sáng mồng một tết Nguyên đán là con cháu trong nhà lần lượt nói lời chúc tết, chúc thọ, tặng quà hoặc một số tiền nhỏ cho ông bà, cha mẹ mình. Sau đó, con cháu được ông bà, cha mẹ “lì xì” lại một phong bao màu đỏ, bên trong đựng một ít tiền gọi là lấy hên và mang lại niềm vui trong ngày đầu năm mới.

Đến nay, tục mừng tuổi vẫn không thay đổi, ông bà, cha mẹ, chú bác...lì xì lớp cháu, con. Khách tới nhà ai chúc Tết lì xì trẻ con của nhà đó, tương tự, chủ nhà đón khách tới chúc Tết lì xì trẻ em đi theo khách. Vì vậy, ý nghĩa chính của việc lì xì là mong ước cầu chúc các cháu hay ăn chóng lớn, vui chơi, học hành tấn tới.

Tổng hợp

Các tin khác