Hướng dẫn chăm sóc và tập phục hồi sau phẩu thuật tái tạo dây chằng Mác - Sên trước cổ chân
chăm sóc và tập phục hồi sau phẩu thuật tái tạo dây chằng Mác - Sên trước cổ chân
1. Những điều cần biết ngày thứ 0-4 sau mổ: (tuần 1)
- Nẹp bột ngắn (tư thế cổ chân trung tính thả lỏng) trong 10 ngày, sau đó chuyển sang nẹp vải có thanh bảo vệ.
- Đi với 2 nạng không chống chân đau
- Chườm lạnh 15-20 phút / 3-4lần trong ngày, quan trọng trong 72 giờ đầu
- Kê chân cao với gối mềm 15-20 cm, tránh phù nề, trong 10 ngày đầu
- Nghĩ ngơi hạn chế đứng, đi lại nhiều
- Tập cử động nhẹ các ngón chân,
- Có thể có cảm giác tê chân trong vòng 12-24 giờ sau mổ, do nhánh thần kinh mác nông bị tổn thương nằm cạnh vết mổ.
- Thay băng vết mổ hàng ngày cắt chỉ sau 10-15 ngày
- Siêu âm trị liệu chống sưng nề. (hình)
- Thức ăn dễ tiêu(cháo, sữa, …) , tránh chất gây dị ứng
2. 4-7 ngày:
- Chăm sóc, tập giống như trên
- Gồng nhẹ cổ chân trong nẹp
- Khi sưng, đau đã giảm nhiều, đi 2 nạng chạm nhẹ đầu ngón chân xuống đất, và cổ chân ở vị trí trung tính (90 độ)
- Chống chân đau khi ngồi – đứng khi đau cho phép
3. Tuần 2-3
- Cắt chỉ, day sẹo
- Tập cảm giác thăng bằng (ván thăng bằng ngồi)
- Tập mạnh các bộ phận khác của cơ thể
- Nâng, dạng, khép đùi, đá tạ đứng(hình)
- Kích thích điện chống teo cơ, siêu âm trị liệu chống sưng và làm mềm sẹo.
4. Tuần thứ 4-5 :
- Bỏ nạng
- Tiếp tục mang nẹp cho đến 6-8 tuần
- Chống chân đau xuống đất
- Tập gồng mạnh cơ mác, cơ bụng chân (gồng cổ chân)
- Tập nhẹ nhàng tầm vận động khớp cổ chân, (gập, duỗi thụ động- chủ động, bỏ nẹp ra khi tập)
- Kéo dãn nhẹ nhàng gân gót
- Tránh bẻ trong (khép), lật xấp bàn chân đến tuần thứ 6.
- Đứng đá tạ 4 hướng
- Tập dưới nước đi , đạp chân,nhảy,viết chử cái.
5. Tuần thứ 6-7
Bắt đầu tập thăng bằng- nâng cao
- Dáng đi uyển chuyển mềm mại
- Đứng 1 chân giữ thăng bằng mở - nhắm mắt (15-30s) 20 lần x2.
- Đứng 1 chân 2 tay bắt bóng
- Đứng 2-1 chân trên ván thăng bằng mở - nhắm mắt
- Tập vừa đi vừa ném, bắt banh
- Nhảy 2 chân sang phải –trái, trước – sau (bước nhỏ và thấp)
- Chạy bộ nhẹ bước nhỏ- chạy bậc thang
- Phục hồi hoàn thiện chức năng cơ mác
- Đạp xe tại chổ ½ vòng chậm nhẹ, (20 phút 2-3 lần)
Tuần thứ 6-7(TT)
- Tập mạnh cổ chân với dây thun kháng lực
- bơi lội
6. Tuần 8 trở đi
- (1)Đạt được trên :
o 95% tầm hoạt động khớp
o 95% linh hoạt
o 85% sức mạnh cơ bắp
o 75% sức chịu đựng cơ bắp
o 90% thăng bằng
- Tập mạnh, sức bền nhóm cơ đùi và cơ cẳng chân(đá, móc tạ)
- Chạy tại chổ cao chân, chậm- nhanh
- Đứng nhón gót, ngón chân
- Nhảy 2 chân theo đường zic-zac
- Chạy biến tốc, số 8, vòng tròn,chéo chân, zic-zac
- Nhún bật
- Tập bước, chạy ,nhảy, nhún cổ chân trên bậc thang
- Thực hiện các kỹ năng trên nhuần nhuyễn, vận động viên luyện tập thêm các bài tập chuyên môn của mình, và tiến tới tập đối kháng , tranh chấp.
- (2)Trở lại chơi thể thao nếu gân cơ mác phục hồi bình thường.
- Khởi động kỹ các bài tập kéo dãn, chườm đá sau chơi thể thao.
- Trung bình chơi thể thao lại sau 4-5 tháng.
- Tiêu chuẩn (1) và(2)
Suckhoecuocsong.com.vn (Theo Bs. Trương Công Dũng)