Hiểu đúng về công dụng của collagen

Các nhà khoa học đã thực hiện một cuộc nghiên cứu ngẫu nhiên với 69 người phụ nữ trong độ tuổi từ 35 đến 55. Nhóm người này được bổ sung collagen, sau đó đều cảm nhận độ đàn hồi của da được cải thiện sau 4 tuần sử dụng liên tục. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy, các nếp nhăn trên da trở nên mờ hơn chỉ sau 8 tuần sử dụng collagen.Collagen có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của các bộ phận trong cơ thể con người, đặc biệt là tác dụng tích cực đối với việc duy trì sự căng mịn, đàn hồi và tươi sáng của làn da.  Vậy, collagen có phải là thần dược “cải lão hoàn đồng”?

1. Vài nét về collagen

Collagen là một loại protein đa chức năng phổ biến trong cơ thể con người và động vật có vú.Collagen chiếm tới 80% trong các mô liên kết và 30% protein trong cơ thể. Nó cũng là yếu tốrất  cần thiết trong quá trình tạo ra các axit amin cho sức khỏe của làn da, mái tóc, móng tay, xương (chiếm 80% trong cơ cấu thành phần của xương).Collagen còn có trong các mô xơ như dây chằng, gân, da, và cũng có nhiều trong giác mạc, sụn (chiếm 50% trong cơ cấu thành phần sụn), mạch máu, ruột, và đĩa đệm.Chức năng chính của collagen là kết nối các mô trong cơ thể lại với nhau. 

Trong cơ thể, sự sản sinh collagen giảm dần theo độ tuổi.Hiện tượng thoái hóa collagen thường xảy ra ở giai đoạn từ 30 tuổi trở đi. Lúc đầu, tốc độ thoái hóa collagen chậm nên các dấu hiệu lão hóa không thấy rõ. Từ sau tuổi 40, tốc độ thoái hóa rất nhanh, nên da bắt đầu chùng giãn, các bắp cơ không còn rắn chắc, xương mất canxi, các mô quanh mạch máu giảm đàn hồi làm mạch máu nổi rõ lên, da dễ tổn thương và tạo thành các vết bầm. Qua thời gian, sự suy giảm sản sinh collagen sẽ khiến làn da trở nên nhăn nheo, chảy xệ. Đó là dấu hiệu của sự lão hóa.

Có thể nói hiện tượngsuy giảm collagen là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự già nua không chỉ ở dáng vẻ bên ngoài mà còn ở sự suy giảm cấu trúc và chức năng của các cơ quan trong cơ thể.Collagen là một trong những thành phần quan trọng của cơ thể đặc biệt là làn da. Hiểu đúng về vai trò của collagen sẽ giúp chúng ta biết cách bổ sung collagen hợp lý, ngăn ngừa và chống lão có hiệu quả.

2. Collagen với da, tóc, móng

Da người được cấu bởi ba lớp: Lớp biểu bì, lớp hạ bì và lớp mô dưới da. Lớp hạ bì bao gồm các sợi collagen type 1 &3 giúp kết nối các mô lại với nhau, giữ cho mạng lưới collagen trong cấu trúc của da vững bền, duy trì một làn da căng mịn, săn chắc và giảm thiểu các nếp nhăn, chống lão hóa da hiệu quả. Collagen type 1&3 còn giúp xây dựng và hỗ trợ cấu trúc xương, giúp nuôi dưỡng dây chằng, gân, xương, mắt, răng, cung cấp dinh dưỡng cho móng tay, móng chân, kích thích tóc mọc dày và cải thiện sự lưu thông máu.

 Như vậy, collagen giúp da có khả năng phục hồi sự ổn định và duy trì kết cấu làn da. Ngoài nhiệm vụ liên kết,collagen còn có nhiệm vụ tạo ra sự đàn hồi. Da mặt chúng ta có thể giãn ra khi cười, nói hay nheo mắt và co lại như cũ khi ngừng các hoạt động này là do sự chuyển động của cơ và độ đàn hồi của da. Da mặt có thể căng mịn khi còn trẻ và chùng nhão, nhiều nếp nhăn khi về già là do có sự thay đổi về chất lượng và số lượng của collagen.Vì vậy colagen chính là yếu tố quan trọng nhất giúp chúng ta duy trì sự trẻ trung của con người.

Sự suy giảm collagen cả về chất lượng và số lượng sẽ dẫn đến hậu quả “lão hoá” của cơ thể mà sự thay đổi trên làn da, trên khuôn mặt là dấu hiệu dễ nhận biết nhất.Làn da bị khô, nhăn nheo bắt đầu từ các đường nhăn mảnh trên khoé mắt, khoé miệng, lâu dần thành các nếp nhăn sâu.Damặt bị chùng nhão và chảy xệ. Chính vì vậy mà collagen đóng vai trò là một trong những chất quan trọng hàng đầu trong ngành thẩm mỹ, dùng trong chăm sóc da, phẫu thuật thẩm mỹ, phẫu thuậtsau bỏng…

Năm 2014,các nhà khoa học đã thực hiện một cuộc nghiên cứu ngẫu nhiên với 69 người phụ nữ trong độ tuổi từ 35đến55. Nhóm người này được bổ sung collagen, sau đó đều cảm nhận độ đàn hồi của da được cải thiện sau 4 tuần sử dụng liên tục. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy, các nếp nhăn trên da trở nên mờ hơn chỉ sau 8 tuần sử dụng collagen.Collagen có tác động tích cực để sản sinh ra các tế bào da mới, giúp làn da hồi sinh nhanh chóng nên các vết thâm trên da cũng sẽ mờ dần.

Trong chăm sóc sức khỏe và thẩm mỹ, collagen là giải pháp quan trọng để chống lão hoá, vì:

- Collagen chiếm khoảng 70% cấu trúc da và được phân bổ chủ yếu ở lớp hạ bì. Nó có tác dụng kết nối các tế bào, kích thích quá trình trao đổi chất của da. Collagen đạt hiệu quả cao trong quá trình hồi phục và tái tạo da, duy trì độ đàn hồi, sự mịn màng và độ sáng của da và tóc.

- Collagen là một trong những nhân tố cần thiết giúp làm lành vết thương trên da. Da bị tổn thương là do liên kết collagen và elastin của da bị gãy. Nếu được bổ sung collagen đầy đủ, vết thương sẽ nhanh chóng liền lại. Ngược lại, nếu thiếu hụt collagen, khả năng hồi phục của vết thương sẽ tốn khá nhiều thời gian.

- Collagen có trong chất sừng ở tóc, móng chân, móng tay và có tác dụng cung cấp chất dinh dưỡng cho hoạt động của chất sừng này. Do đó, bổ sung collagen giúp cho tóc và móng chân, móng tay bóng mượt, mịn màng, chắc khỏe, hạn chế rụng tóc. Dầu gội đầu có chứa collagen có tác dụng giữ ẩm và làm suôn mượt tóc.

3. Bổ sung collagen cho cơ thể

Để có được làn da mịn màng và cơ thể khỏe mạnh, việc bổ sung collagen chưa bao giờ là việc quá sớm hoặc quá muộn. Có rất nhiều cách để bổ sung collagen, trong đó việc sử dụng các loại thực phẩm tự nhiên giàu collagenlà một cách làm rất hiệu quả.

Bổ sung Collagen giúp da săn chắc, xóa các nếp nhăn, loại bỏ các vết thâm, nám, tàn nhang trên da, giúp làm chậm quá trình lão hóa cơ thể. Phụ nữ sau tuổi 30 làn da bắt đầu có dấu hiệu của lão hóa khi xuất hiện các vết nhăn hình “chân chim” ở đuôi mắt, khóe miệng.Các nếp nhăn lớn dần, làn da chùng nhão, chảy sệ, mất đi sự căng mịn, không còn hồng hào, tươi mát mà bắt đầu sạm khô, thôráp là lúc cần bổ sung collagen. Hiệu quả khi sử dụng collagen có thể nhận thấy khi các nếp nhăn dần mờ đi, khả năng đàn hồi của da được phục hồi, không hình thành các nếp nhăn mới, tăng khả năng giữ nước cho làn da.

Có nhiều cách bổ sung collagen cho cơ thể nhưng hiệu quả nhất là sử dụng các thực phẩm giàu collagen có sẵn trong tự nhiên:

3.1.Bổ sung vitamin C

Vitamin C (axit ascorbic) có vai trò là chất chống oxy hóavà là yếu tố quan trọng để tổng hợp collagen. Thiếu hụt vitamin C có thể dẫn đến tóc khô và chẻ ngọn, viêm lợi, chảy máu chân răng, da khô và sừng hóa, xuất huyết dưới da, suy giảm khả năng miễn dịch.… Các nghiên cứu còn chỉ ra rằng vitamin C là thành phần chủ yếu trong việc hình thành collagen. Thiếu hụt vitamin C, các amino axít không thể kết nối để tạo ra collagen. Vitamin C còn có tác dụng làm gia tăng tuần hoàn máu, làm mờvết nám sạm do nó có tác dụng ngăn chặn sự hình thành hắc tố melanin, ức chế tăng tiết nhờn, se nhỏ lỗ chân lông, điều trị da bị tổn thương do tác hại của ánh nắng,ngăn chặn lão hóa da,

Có thể bổ sung vitamin C bằng nhiều cách: ăn rau, quả có chứa nhiều vitamin C như: đu đủ, chuối, dâu tây, xoài, cam, chanh, nhất là các loại rau có màu xanh đậm như súp lơ xanh, cải xanh…Các loại rau có lá màu xanh đậm không những giúp kích thích quá trình sản sinh collagen trong cơ thể mà còn có khả năng chống oxy hóa, giúp chống lại sự phát triển của các gốc tự do. Các sản phẩm chăm sóc da chứa vitamin C cũng có tác dụng kích thích sản sinh collagen.

Tuy vitamin C có nhiều tác dụng đối với làn da nhưng nếu bổ sung vitamin C không đúng cách sẽ không đạtkết quả như mong muốn, ngược lại còn có thể có hại cho cơ thể. Các tác dụng phụ khi sử dụng dư vitamin C thường gặp là: loét đường tiêu hoá (nếu uống vào lúc đói bụng), tiêu chảy, rối loạn tiêu hoá, giảm độ bền hồng cầu. Liều khuyến cáo cung cấp vitamin C cho cơ thể là 60mg/ngày. Có thể dùng 250 – 500 mg/ngày chia làm nhiều lần trong ngày. Nên uống vi tamin C sau các bữa ăn chính giúp cho việc chuyển hóa tốt hơn. Hạn chế dùng vitamin C liều cao (quá 1g/ngày), nếu dùng lâu dài (trên 2 tháng) nên hỏi ý kiến bác sĩ.

Việc bổ sung vitamin C để kích thích tổng hợp collagen chỉ thực sự phát huy tác dụng, khi các thành phần khác có tác dụng kích thích sản xuất collagen cũng được bổ sung đầy đủ, đặc biệt là bổ sung kèm các vi chất dinh dưỡng khác như vitamin E, kẽm và các axit amin.

Các chế phẩm từ đậu nành là thực phẩm tuyệt vời đối với sức khỏe và làn da, đặc biệt là với “vòng 1” của chị em phụ nữ.Không những thế, sữa đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành còn giúp kích thích sản sinh collagen. Đặc biệt hàm lượng collagen trong mầm đậu nành khá cao. Thay vì làm sữa đậu nành từ hạt đậu nành hãy làm từ mầm đậu nành nếu muốn sản phẩm sữa đậu nành cónhiều collagen.

Việc bổ sung thực phẩm giàu omega 3 như cá hồi, cá thu, các loại hạt như hạnh nhân, óc chó,… sẽ giúp làm giảm tốc độ phá hủy collagen, giúpcho làn da mịn màng và cơ thể khỏe đẹp hơn. Các loại trái cây và rau củ có màu đỏ có chứa nguồn lycopene dồi đàonhư ớt chuông, ớt đỏ, cà rốt, củ dền…cũng giúp chống oxy hóa và bảo vệ collagen cho cơ thể.

Các bác sĩ khuyên, hàng ngày nên ăn thêm tỏi vì tỏi có chứa taurine và các axit amin chứa lưu huỳnh giúp làm chậm lại việc phá hủy collagen.

Cũng có thể bổ sung Collagen bằng cách uống các chế phẩm collagen. Tuy nhiên cần nhớ rằng bản chất Collagen là chất đạm, vì vậykhi vào cơ thể sẽ dịch vịcủa dạ dày phân hủy làm suy giảm một phần tác dụng. Còn dùng collagen dạng tiêm tuy phát huy tác dụng tức thì nhưng có thể gây sốc, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng.

3.2. Bổ sung các axit amin quan trọng

Collagen được tạo thành từ các axit amin như threonine, glycine, proline và lysine. Cơ thể sẽ không thể sản xuất collagen nếu thiếu các axit amin này.

Threonine là một axit amin rất cần thiết, nhưng cơ thể không thể tự sản sinh ra được.Vì vậy cần bổ sung các axit amin này bằng cách sử dụng các thực phẩm chức năng hay qua các thực phẩm ăn uống hàng ngày như lạc (đậu phộng), trứng sữa, đậu nành, măng tây, thịt lợn, thịt bò,thịt gà.

3.3.Bảo vệ collagen khỏi tác hại của tia tử ngoại (UV)

Để đảm bảo đủ hàm lượng collagen trong da, cần phải ngăn ngừa tối đa việc mất đi lượng collagen sẵn có. Làn da là bộ phận cực kỳ nhạy cảm với tia tử ngoại (còn gọi là tia cực tím, tia UV). Nếu tiếp xúc với liều lượng vừa phải thì rất cần thiết, song nếu tiếp xúc nhiều có thể gây nên rất nhiều tác hại cho sức khỏe, nhất là với làn da.  Cần chú ý đến 2 tác hại mà tia tử ngoại gây ra cho làn da, đó là:.

-        Tia tử ngoại khiến làn da bị lão hóa sớm: Do tia tử ngoại tác động sâu vào lớp biểu bì da, thúc đẩy quá trình thoái hóa, hao hụt và làm giảm khả năng đàn hồi của collagen. Đồng thời kích thích sản sinh melamin(hắc tố da) từ đó, dẫn đến hiện tượng khô da, xuất hiện các vết nám, tàn nhang. Chính vì vậy, nếu để tia tử ngoại tiếp xúc với làn da trong khoảng thời gian dài sẽ gây nên hiện tượng lão hóa da.

- Do có thể xuyên thấu sâu vào lớp biểu bì da nên tia tử ngoại có thể phá vỡ cấu trúc mạng lưới collagen của da; kích thích sản sinh hắc tố da; làm rối loạn quá trình chuyển hóa chất và quá trình sinh trưởng của tế bào, từ đó, có thể gây ra bệnh ung thư da. Chính vì vậy, tuyệt đối tránh để da tiếp xúc trực tiếp với tia tử ngoại một cách thường xuyên.

 Ngoài ra, hút thuốc, uống rượu bia và tắm nắng quá mứccũng làm ảnh hưởng tới quá trình sản sinh collagen trong cơ thể. Chế độ ăn quá nhiều đường, tinh bột và thiếu chất béo có lợi cũng làm quá trình suy giảm collagen trong cơ thể nhanh hơn. Biện pháp bôi kem chống nắng, hạn chế thức khuya và cân bằng dinh dưỡng là các phương pháp hiệu quả giúp cơ thể kích thích sản xuất collagen.

3.4. Sử dụng mỹ phẩm chứa collagen

Dùng các sản phẩm chăm sóc da có các thành phần chống lão hóa, như tinh chất trà xanh, các sản phẩm có chứa retinol (một thành phần quan trọng trong chống lão hóa, có tác dụng giảm các nếp nhăn, tăng cường kết cấu collagen trên da) cũng rất có hiệu quả trong việc bổ sung collagen. Tuy nhiên, do retinol còn có các tác dụng phụ khác, vì vậy cần đặc biệt lưu ý không dùng các sản phẩm chứa retinol cho phụ nữ có thai hay đang cho con bú

Mỹ phẩm chứa collagen không chỉ có tác dụng dưỡng da mà còn có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa trên da, giúp căng da mặt, tạo sự đàn hồi, làm cho da trắng mịn và hồng hào hơn. So với phương pháp bổ sung collagen bằng đường uống thì việc bổ sung collagen cho da bằng mỹ phẩm bôi ngoài da sẽ mang lại hiệu quả ngay tức thì, tuy nhiên mức độ hiệu quả lại không ổn định.

Cần lưu ý, không phải loại mỹ phẩm chứa collagen nào cũng tốt vì collagen vốn là những protein có kích thước phân tử rất lớn. Do vậy, hầu như chúng không thể thẩm thấu qua da đi tới lớp hạ bì (cấu trúc chính của da) để phát huy tác dụng. Chỉ những loại mỹ phẩm nào chứa phân tử collagen siêu nhỏ (nano) mới có thể thẩm thấu được qua da nhưng giá các sản phẩm này thường rất cao.Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều thương hiệu mỹ phẩm chuyên sản xuất, phân phối sản phẩm có chứa collagen. Mặc dù những loại mỹ phẩm mà họ cung cấp không mấy mang lại hiệu quả trong việc làm đẹp da, dưỡng da và bổ sung collagen cho da nhưng do lời quảng cáo rất hấp dẫn nênnhiều người đã hiểu không đúngvề công dụng sản phẩm. Vì vậy,người sử dụng nên có cái nhìn chính xác hơn về các loại mỹ phẩm có chứa collagen để tránh nhầm lẫn khi mua và sử dụng sản phẩm.

Cuối cùng, không nên coi mỹ phẩm có chứa collagen là “thần dược, cải lão hoàn đồng” mà nên thường xuyên ăn uống đầy đủ các loại rau quả,cân bằng dinh dưỡng,tập thể dục đều đặn,tránh xa các chất kích thích,sống lạc quan, tâm lý thoải mái, tránh phiền muộn, lo âu. Đó là cách bổ sung collagen và cũng là cách làm đẹp hiệu quả nhất.

Suckhoecuocsong.vn/Theo Tạp chí Thử nghiệm Ngày nay