Dấu hiệu nhận biết cơ thể thiếu chất xơ

8/27/2025 8:26:00 AM
Chất xơ đóng vai trò quan trọng với sức khỏe, nhưng khi cơ thể bị thiếu chất xơ không chỉ gây táo bón mà còn dẫn đến nhiều hệ lụy đối với sức khỏe.

 

Chất xơ đóng vai trò quan trọng với sức khỏe, nhưng khi cơ thể bị thiếu chất xơ không chỉ gây táo bón mà còn dẫn đến nhiều hệ lụy đối với sức khỏe.

Chất xơ là các phân tử carbohydrate phức tạp, không thể bị tiêu hóa và hấp thụ bởi enzyme trong hệ tiêu hóa của con người. Chúng có nguồn gốc 100% từ thực vật, với cấu tạo chính từ các polysaccharid như cellulose, hemicellulose, và lignin - những thành phần tạo nên cấu trúc cứng cáp của thực vật.

Chất xơ xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của chúng ta, từ những loại trái cây mọng nước như lê, dâu tây, mâm xôi, đến các loại hạt và đậu giàu dinh dưỡng như hạnh nhân, hạt chia, đậu lăng, hay các loại rau củ quen thuộc như bông cải xanh, cà rốt, khoai lang hay các loại ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, và lúa mạch.

Chất xơ hòa tan

Khi tiếp xúc với nước, chất xơ hòa tan sẽ tạo thành một dạng gel sền sệt trong ruột. Lớp gel này hoạt động như một "phanh hãm", làm chậm quá trình rỗng dạ dày, giúp cơ thể hấp thụ đường từ thức ăn một cách từ từ. Điều này không chỉ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, giảm cảm giác thèm ăn vặt, mà còn giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả, đặc biệt quan trọng với người mắc bệnh tiểu đường. Chất xơ hòa tan còn có khả năng "hút" cholesterol toàn phần và LDL (cholesterol xấu) ra khỏi cơ thể, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Chất xơ không hòa tan

Khi đi qua hệ tiêu hóa, chúng giữ nguyên hình dạng và bổ sung khối lượng cho phân, giúp phân trở nên mềm và dễ di chuyển hơn, làm sạch đường ruột, ngăn ngừa và giảm táo bón hiệu quả. Ngoài ra, chất xơ không hòa tan còn kích thích nhu động ruột, giúp toàn bộ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru.

Ngoài việc hỗ trợ tiêu hóa, chất xơ còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như:

Chất xơ hòa tan là prebiotic - nguồn thức ăn dồi dào cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Một hệ vi sinh vật khỏe mạnh sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tâm trạng và thậm chí là chức năng nhận thức.

Nhờ khả năng tạo cảm giác no lâu, chất xơ giúp giảm lượng calo nạp vào cơ thể, từ đó hỗ trợ giảm cân và duy trì vóc dáng lý tưởng.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn giàu chất xơ có thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính như tiểu đường tuýp 2, bệnh tim mạch và một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư đại tràng.Dấu hiệu nhận biết thiếu chất xơ

Tuy nhiên, nếu cơ thể bị thiếu hụt chất xơ lâu dài, cơ thể có thể xuất hiện các biểu hiện sau:

Táo bón kéo dài, rối loạn tiêu hóa: phân khô, cứng, khó đi ngoài do thiếu chất xơ hòa tan làm mềm phân và chất xơ không hòa tan tăng nhu động ruột. Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến và dễ nhận biết nhất

Đầy hơi, chướng bụng do hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, lợi khuẩn suy giảm, hại khuẩn phát triển khi thiếu chất xơ.

Chất xơ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn vì chúng được tiêu hóa chậm. Khi bữa ăn thiếu chất xơ, cơ thể sẽ tiêu hóa thức ăn nhanh chóng, khiến bạn cảm thấy đói trở lại sau thời gian ngắn và dễ có xu hướng tìm đến các món ăn vặt không lành mạnh.

Chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan, giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu. Khi thiếu chất xơ, đường từ thức ăn sẽ ngấm vào máu nhanh hơn, gây ra tình trạng đường huyết tăng đột ngột và khó kiểm soát, gây uể oải, giảm năng suất làm việc.

Do cảm giác đói đến nhanh và thèm ăn vặt, nên chúng ta sẽ có xu hướng nạp nhiều calo hơn, dẫn đến tăng cân không kiểm soát

80% tế bào miễn dịch nằm ở đường ruột, khi thiếu chất xơ, hệ vi sinh vật có lợi suy giảm, làm giảm sức đề kháng.

Chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan, có vai trò quan trọng trong việc đào thải cholesterol xấu ra khỏi cơ thể. Khi thiếu chất xơ, cholesterol có thể tích tụ lại, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Chất xơ là thành phần không thể thiếu trong chế độ ăn lành mạnh hằng ngày. Để bảo vệ sức khỏe, chúng ta nên bổ sung 20 – 35 g chất xơ/ngày, bao gồm cả chất xơ hòa tan và không hòa tan như bông cải xanh, bắp cải, cần tây, nấm, quả mọng, bơ, cam, táo, đu đủ, bột mì nguyên cám, yến mạch, bột ngô nguyên hạt, gạo lứt

Ngoài ra, những người vốn ít ăn chất xơ, nếu tăng lượng đột ngột có thể gây đầy hơi, chướng bụng. Do đó, nên tăng dần lượng chất xơ để cơ thể thích nghi, tránh ảnh hưởng hệ tiêu hóa.

 

Các tin khác