Bệnh tuyến giáp: các vấn đề với giấc ngủ, mẹo để ngủ ngon
Những vấn đề với giấc ngủ người bệnh tuyến giáp hay gặp phải, tuyến giáp có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ như thế nào
Người mắc bệnh tuyến giác thường hay gặp những vấn đề với giấc ngủ ngược lại mất ngủ, thiếu ngủ, rối loạn giấc ngủ có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh tuyến giáp.
Tuyến giáp là một tuyến nhỏ hình bướm nằm ở phía trước, trong cổ. Nó tạo ra hai hormone, thyroxine và triiodothyronine, điều chỉnh cách cơ thể sử dụng năng lượng. Những hormone này ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan và rất quan trọng đối với một loạt các quá trình sinh lý, chẳng hạn như hô hấp và nhịp tim, tiêu hóa, nhiệt độ cơ thể.
Quá nhiều hoặc không đủ các hormone này có thể có tác dụng phụ vì vậy cần có hoạt động cân bằng tuyến giáp để duy trì sức khỏe thích hợp. Các vấn đề về tuyến giáp cũng có thể dẫn đến các vấn đề về giấc ngủ. Ngược lại, các bệnh về tuyến giáp như suy giáp (hoạt động kém) và cường giáp (hoạt động quá mức) được coi là các yếu tố nguy cơ của một số rối loạn giấc ngủ.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh tuyến giáp?
Cơ thể chúng ta hoạt động theo chu kỳ 24 giờ được gọi là nhịp sinh học, được điều chỉnh bởi đồng hồ sinh học chính nằm trong một phần của não được gọi là nhân siêu thực (SCN) nằm ở vùng dưới đồi.
SCN giải phóng các hormone khác nhau giúp duy trì sự cân bằng trong cơ thể, kiểm soát các chức năng cơ thể khác nhau, bao gồm cả chu kỳ ngủ-thức. Một trong những hormone này, thyrotropin, kích thích tuyến giáp để kích hoạt việc giải phóng hormone tuyến giáp. Nếu tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc kém hoạt động, điều này có thể cản trở việc sản xuất thyrotropin và nhịp sinh học tổng thể.
Tình trạng được gọi là suy giáp, hoặc tuyến giáp kém hoạt động, khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone. Theo ước tính hiện nay của Hoa Kỳ, cứ 20 người từ 12 tuổi trở lên thì có 1 người bị suy giáp. Những bệnh nhân này thường được điều trị bằng hormone tuyến giáp nhân tạo.
Cường giáp - tuyến giáp hoạt động quá mức, ảnh hưởng đến khoảng 1/100 người ở Mỹ. Tình trạng này phát sinh khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone. Bệnh nhân cường giáp thường được kê đơn các loại thuốc làm giảm nồng độ hormone tuyến giáp của họ.
Đối với một số người có vấn đề về tuyến giáp, rối loạn tự miễn dịch tiềm ẩn ít nhất là một phần nguyên nhân. Trong những trường hợp này, hệ thống miễn dịch sẽ nhầm các tế bào của cơ thể với các tác nhân có hại, tấn công chúng. Các tình trạng như bệnh Graves có thể gây ra cường giáp, trong khi các bệnh khác như bệnh Hashimoto có thể gây suy giáp. Bệnh tiểu đường loại 1 cũng được coi là một yếu tố nguy cơ của suy giáp, cường giáp.
Mang thai cũng có liên quan đến các vấn đề về tuyến giáp, ngay cả ở những phụ nữ không có tiền sử bệnh tuyến giáp. Các bác sĩ sẽ theo dõi định kỳ nồng độ hormone tuyến giáp để đảm bảo sức khỏe tốt cho cả mẹ và con. Một số phụ nữ gặp các vấn đề về tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc kém hoạt động cho đến một năm sau khi họ sinh con. Những phụ nữ có vấn đề về tuyến giáp trước đó được khuyến khích điều trị tình trạng của họ trước khi mang thai.
Cuối cùng, lượng iốt có thể đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe tuyến giáp. Tuyến giáp sử dụng iốt để sản xuất hormone, do đó, lượng iốt không đủ hoặc quá nhiều trong chế độ ăn uống có thể góp phần gây ra bệnh tuyến giáp.
Tuyến giáp có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ như thế nào
Sự mất cân bằng tuyến giáp có liên quan đến các vấn đề về giấc ngủ. Cường giáp (hoạt động quá mức) có thể gây khó ngủdo kích thích căng thẳng hoặc cáu kỉnh, cũng như yếu cơ, cảm giác mệt mỏi liên tục. Tuyến giáp hoạt động quá mức cũng có thể dẫn đến đổ mồ hôi ban đêm, thường xuyên muốn đi tiểu, cả hai đều có thể làm gián đoạn giấc ngủ.
Mặt khác, những người bị suy giáp (kém hoạt động), thường gặp khó khăn trong việc chịu lạnh vào ban đêm, đau khớp hoặc cơ làm gián đoạn giấc ngủ. Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa tuyến giáp hoạt động kém với giấc ngủ kém chất lượng, thời gian bắt đầu ngủ lâu hơn hoặc thời gian ngủ ngắn hơn trong đêm. Những người trẻ hơn, những người có chỉ số khối cơ thể tương đối thấp, phụ nữ đều được coi là có nguy cơ mắc các vấn đề về giấc ngủ do suy giáp cao hơn.
Suy giáp cũng có thể gây ra chứng mất ngủ hoặc nhu cầu ngủ không thể kìm hãm hoặc mất ngủ xảy ra hàng ngày. Chứng mất ngủ có thể xảy ra do một rối loạn y tế tiềm ẩn, suy giáp được coi là nguyên nhân hàng đầu của chứng mất ngủ do rối loạn hệ thống nội tiết. Ngoài ra, suy giáp không được điều trị có thể bị nhầm với giảm thông khí liên quan đến giấc ngủ, hoặc thở quá chậm hoặc nông xảy ra chủ yếu trong khi ngủ.
Bệnh tuyến giáp có thể là một yếu tố dẫn đến hội chứng chân không yên (RLS). Những người mắc chứng rối loạn này cảm thấy khó chịu hoặc cảm giác khó chịu ở chân khi cơ thể nghỉ ngơi. Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng RLS thường xảy ra vào buổi tối hoặc khoảng thời gian bắt đầu ngủ. Vì rối loạn rất khó chịu, RLS có thể dẫn đến mất ngủ đáng kể, suy giảm khả năng hoạt động ban ngày. Trong khi các trường hợp khác hơi hiếm gặp, tuyến giáp hoạt động quá mức cũng được coi là yếu tố dẫn đến chứng kinh hoàng ban đêm, một dạng rối loạn giấc ngủ do ký sinh trùng đặc trưng bởi những cơn bùng phát đột ngột, kinh hãi vào ban đêm.
Thói quen ngủ có thể đóng một vai trò trong việc bạn dễ mắc bệnh tuyến giáp. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng những người ngủ ít hơn bảy giờ mỗi ngày có nguy cơ phát triển cường giáp cao hơn, trong khi ngủ hơn tám giờ mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ chức năng tuyến giáp hoạt động quá mức, kém hoạt động. Ngoài ra, giấc ngủ tối ưu được cho là sẽ hỗ trợ hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, những người có hệ thống miễn dịch yếu hơn có nguy cơ cao bị rối loạn chức năng tuyến giáp.
Khi nào nên đi khám tuyến giáp
Suy giáp phát triển chậm, vì vậy nhiều người sẽ không nhận thấy các triệu chứng của họ trong nhiều năm. Nó cũng chia sẻ các triệu chứng với một loạt các tình trạng y tế khác, vì vậy bác sĩ của bạn có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm bổ sung. Điều này cũng đúng với cường giáp và hầu hết các chẩn đoán cho một tuyến giáp hoạt động quá mức, cũng đòi hỏi nhiều xét nghiệm máu. Đối với nhiều bệnh nhân lớn tuổi, cường giáp có thể biểu hiện khác nhau, đôi khi có thể bị nhầm với trầm cảm hoặc sa sút trí tuệ vì nó có thể gây ra các triệu chứng tương tự như chán ăn, thu mình trong xã hội.
Các xét nghiệm máu bổ sung này có thể đánh giá số lượng thyroxine, triiodothyronine, thyrotropin để xác định xem tuyến giáp hoạt động quá mức hay kém hoạt động. Những người bị suy giáp có thể được kê đơn levothyroxine, một loại hormone nhân tạo nhằm tăng cường chức năng tuyến giáp, được kiểm tra từ sáu đến tám tuần sau khi họ bắt đầu dùng thuốc để xem liệu liều dùng này có cải thiện tình trạng hay không.
Nếu nghi ngờ cường giáp, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng methimazole hoặc một loại thuốc kháng giáp khác.
Xét nghiệm tuyến giáp thường được chỉ định cho phụ nữ mang thai do họ có nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp cao hơn. Các xét nghiệm này cũng có thể được đề xuất cho những người đang tìm cách điều trị khả năng sinh sảnvì cả suy giáp, cường giáp đều có thể dẫn đến khó thụ thai.
Nếu bạn nhận thấy một khối u sưng bất thường ở một bên cổ họng của mình, bạn nênđi khám.Đây có thể là dấu hiệu đầu tiên của ung thư tuyến giáp, một tình trạng mà khoảng 47.000 người lớn được chẩn đoán mỗi năm. Các triệu chứng khác của ung thư tuyến giáp bao gồm khó thở, khó nuốt, hoặc giọng nói khàn bất thường. Ung thư tuyến giáp có thể bắt nguồn do các tình trạng di truyền và việc tiếp xúc với bức xạ đặc biệt là khi còn nhỏ cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Mẹo để có giấc ngủ ngon hơn với các vấn đề về tuyến giáp
Những người bị bệnh tuyến giáp bị mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ có thể thấy thuyên giảm bằng cách thực hiện các biện pháp nhất định.
Đối với nhiều người, tìm nhiệt độ phòng ngủ thích hợp là chìa khóa. Nhiều chuyên gia đồng ý rằng 65 độ F (18,3 độ C) (11) là nhiệt độ ngủ tối ưu cho hầu hết mọi người. Tuy nhiên, những người bị bệnh tuyến giáp có thể cảm thấy khác, vì cường giáp có thể gây đổ mồ hôi ban đêm, suy giáp có thể làm giảm khả năng chịu lạnh. Phạm vi 60-67 độ F (15,6-19,4 độ C) được coi là hợp lý và bạn có thể thấy nhiệt độ ưa thích của mình rơi ngoài phạm vi này nếu bạn sống chung với bệnh tuyến giáp.
Điều độ để có một giấc ngủ tốt cho dù bạn có bị bệnh tuyến giáp hay không. Vệ sinh giấc ngủ đề cập đến các thực hành và thói quen giúp thúc đẩy giấc ngủ ổn định, không bị gián đoạn, phục hồi. Chúng bao gồm đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm (kể cả vào cuối tuần), tránh các thiết bị điện tử tối đa một giờ trước khi đi ngủ, thư giãn vào buổi tối với nhạc nhẹ, giãn cơ nhẹ, thực hành các hoạt động thư giãn khác.
Một chế độ ăn uống lành mạnh cũng rất quan trọng đối với việc vệ sinh giấc ngủ. Các bữa ăn nặng trước giờ đi ngủ có thể làm gián đoạn giấc ngủ, vì vậy tốt hơn bạn nên chọn đồ ăn nhẹ để thay thế. Những người có vấn đề về tuyến giáp nên đặc biệt chú ý đến lượng iốt vì quá nhiều hoặc quá ít iốt trong chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp. Bạn cũng có thể muốn tránh caffeine, rượu vào những giờ trước khi đi ngủ vì cả hai chất này đều có thể làm gián đoạn giấc ngủ.
Suckhoecuocsong.vn (Lược dịch sleepfoundation)