Mất ngủ ở phụ nữ: Bí ẩn nằm ở hai Hội chứng PMS và PMDD

Mất ngủ ở phụ nữ: Bí ẩn nằm ở hai Hội chứng PMS và PMDD

Các vấn đề được đề cập đến

Nội tiết tố thay đổi thế nào trong thời gian kinh nguyệt

Hội chứng PMS và PMDD là gì?

PMS và PMDD ảnh hưởng thế nào đến việc mất ngủ ở phụ nữ?

Nội tiết tố ảnh hưởng thế nào đến việc mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh

Không ai có thể phủ nhận được giá trị của giấc ngủ. Ngủ là một trong những hoạt động quan trọng nhất để có một sức khỏe tốt. Khi chúng ta ngủ, cơ thể chúng ta có thời gian để sửa chữa lại những tổn thương, tái tạo cơ bắp, mọc xương, quản lý hormone, sắp xếp ký ức….

Các vấn đề về giấc ngủ rất phổ biến ở Mỹ, có tới 35% người trưởng thành cho biết các triệu chứng phù hợp với chứng mất ngủ. Phụ nữ có nhiều khả năng bị mất ngủ hơn nam giớivà nguyên nhân là do thay đổi nội tiết tố liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc mãn kinh.

Trong những ngày trước kỳ kinh nguyệt, phụ nữ thường ghi nhận những thay đổi về thể chất và cảm xúc xảy ra cùng với sự thay đổi trong quá trình sản xuất hormone của cơ thể. Với phần đa phụ nữ, những thay đổi này là nhẹ, nhưng với những người khác, sự thay đổi này gây rối loạn và dẫn đến hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS -Premenstrual Syndrome). Nghiêm trọng hơn, chúng có thể gây ra chứng rốiloạn hoảng loạn tiền kinh nguyệt (PMDD - Premenstrual Dysphoric Disorder).

Phụ nữ bị Hội chứng Tiền kinh nguyệt (PMS -Premenstrual Syndrome) và chứng rối loạn hoảng loạn tiền kinh nguyệt (PMDD - Premenstrual Dysphoric Disorder) thường ngủ quá ít hoặc quá nhiều ngay cả ở những phụ nữ có các triệu chứng nhẹ cũng có thể mệt mỏi hoặc mất ngủ trước và trong kỳ kinh nguyệt.

Độ dài của chu kỳ kinh nguyệt ở mỗi phụ nữ có thể khác nhau nhưng chu kỳ trung bình là 28 ngày, trong những ngày này sự thay đổi về thể chất và cảm xúc là do mức độ tăng, giảm hormone estrogen, progesterone, hormone kích thích nang trứng và hormone tạo hoàng thể.

Nội tiết tố thay đổi như thế nào trong chu kỳ kinh nguyệt?

Mỗi giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt xảy ra là để đáp ứng với những thay đổi trong quá trình sản xuất hormone. Các hormone như estrogen và progesterone tăng lên trong giai đoạn nang trứng và sau khi rụng trứng. Nếu không có thai, các hormone này sẽ giảm đáng kể trong những ngày cuối cùng của giai đoạn hoàng thể.

Những hormone này không chỉ ảnh hưởng đến buồng trứng và tử cung, chúng ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể với những tác động sâu rộng. Sự suy giảm estrogen và progesterone trong những ngày trước kỳ kinh nguyệt có thể ảnh hưởng đến cảm giác cả về thể chất và cảm xúc của phụ nữ.

Karin Wacaser, 48 tuổi, một nhà tư vấn quan hệ công chúng ở Dallas, ngủ ngon trong khoảng 10 giờ hằng đêm. Nhưng ba ngày trước kỳ kinh, Wacaser bị mất ngủ, thức dậy sau một hoặc hai giờ, gần như thức trắng đêm và hiện này lặp đi lặp lại. Cô ấy bực bội nói: “Đôi khi tôi sẽ trằn trọc cả tiếng đồng hồ không ngủ trở lại được nhiều lúc thức trắng đêm, cuối cùng chìm vào giấc ngủ vào khoảng 7 giờ sáng” - "Thật là điên rồ."

Vậy điều gì đang xảy ra?

Michael Breus, Tiến sĩ, ABSM, chuyên gia về giấc ngủ, là tác giả của blog “Sleep Well” cho biết: “Mỗi giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt có những ảnh hưởng khác nhau đến giấc ngủ. Mức độ tăng, giảm của hormone estrogen và progesterone, điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt, có thể ảnh hưởng đến khả năng đi vào giấc ngủ của phụ nữ cũng như ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Mất ngủ và PMS: Kết nối Estrogen

PMS là gì?

PMS (Premenstrual Syndrome) là Hội chứng tiền kinh nguyệt, là một tình trạng được xác định bởi các triệu chứng khó chịu lan rộng phát sinh trong những ngày trước kỳ kinh nguyệt và hoặc có thể tiếp tục khi hành kinh và ngày. Mức độ nghiêm trọng của PMS khác nhau, nhưng một số phụ nữ bị PMS nhận thấy rằng các triệu chứng làm gián đoạn cuộc sống và hoạt động hàng ngày của họ.

PMDD là gì?

PMDD (Premenstrual Dysphoric Disorder) là Rối loạn khó thở tiền kinh nguyệt là một tình trạng nghiêm trọng hơn liên quan đến ít nhất năm triệu chứng bao gồm những thay đổi đáng kể đối với tâm trạng hoặc sức khỏe cảm xúc. PMDD có thể dẫn đến các vấn đề lớn hơn ở nơi làm việc, ở trường học, hoặc trong cuộc sống xã hội, gia đình.

PMS và PMDD phổ biến như thế nào?

PMS ước tính ảnh hưởng đến 12% phụ nữ và trong hầu hết các trường hợp có các triệu chứng ở mức độ vừa phải. Người ta tin rằng khoảng 1% - 5% phụ nữ bị PMDD.

Khả năng bị PMS hoặc PMDD thay đổi trong suốt cuộc đời của một người phụ nữ. Chúng phổ biến hơn từ cuối những năm 20 - 40 tuổi với các triệu chứng dữ dội nhất thường phát sinh vào cuối những năm 30 đến 40 tuổi.

PMS ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?

Theo một cuộc thăm dò của Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia năm 2007, 33% phụ nữ nói rằng giấc ngủ của họ bị xáo trộn trong chu kỳ kinh nguyệt. 16% khác báo cáo đã bỏ lỡ một hoặc nhiều ngày làm việc trong tháng qua vì các vấn đề về giấc ngủ. Nhìn chung, 67% phụ nữ cho biết họ gặp vấn đề về giấc ngủ vài đêm một tuần.

PMS thường gây ra các vấn đề về giấc ngủ. Phụ nữ mắc hội chứng tiền kinh nguyệt có nguy cơ bị mất ngủ trước và trong kỳ kinh nguyệt gấp đôi. Ngủ không ngon giấc có thể gây buồn ngủ quá mức vào ban ngày và cảm thấy mệt mỏi hoặc buồn ngủ trong kỳ kinh nguyệt.

PMS cũng có thể khiến một số phụ nữ ngủ nhiều hơn bình thường. Mệt mỏi cũng như có những thay đổi tâm trạng như trầm cảm, có thể dẫn đến ngủ quá nhiều (chứng mất ngủ).

Những vấn đề này thậm chí có thể tồi tệ hơn đối với phụ nữ bị PMDD. Khoảng 70% phụ nữ mắc chứng này có các vấn đề giống như mất ngủ trước kỳ kinh và hơn 80% mô tả cảm giác mệt mỏi.

Chu kỳ kinh nguyệt được chia thành hai giai đoạn chính: Nang trứng (ngày thứ nhất của kỳ kinh đến ngày rụng trứng) và hoàng thể (sau khi rụng trứng).

Kathryn Lee, RN, Tiến sĩ, phó trưởng khoa nghiên cứu tại Đại học California, Trường Điều dưỡng San Francisco và chuyên gia về giấc ngủ của phụ nữ, giải thích rằng trong giai đoạn nang trứng, estrogen tích tụ cho đến khi rụng trứng.

Breus nói: “Estrogen gần giống như một chất bổ sung năng lượng. Sau đó, vào ngày rụng trứng, khoảng ngày 14, "estrogen đột nhiên tăng lên một mức khác và chúng tôi thấy một số lượng lớn các rối loạn giấc ngủ đối với phụ nữ."

Sau khi rụng trứng, progesterone tăng lên. Lee gọi đây là "hormone tăng sinh" nói cách khác, một chất có thể khiến bạn buồn ngủ. Sau đó, chỉ vài ngày trước khi bắt đầu kỳ kinh tiếp theo, lượng estrogen và progesterone giảm xuống. Và đây là lúc nhiều phụ nữ khó ngủ. Lee nói: “Suy nghĩ là những phụ nữ rút progesterone đột ngột hơn hoặc có thể có lượng cao hơn và giảm nhanh hơn sẽ bị mất ngủ.

Nội tiết tố ảnh hưởng thế nào đến giấc ngủ của phụ nữ tiền mãn kinh

Sự suy giảm estrogen ở thời kỳ mãn kinh góp phần làm gián đoạn giấc ngủ bằng cách gây ra các triệu chứng mãn kinh từ bốc hỏa và đổ mồ hôi (các triệu chứng vận mạch) đến lo lắng và tâm trạng chán nản; lo lắng dẫn đến khó ngủ và trầm cảm dẫn đến giấc ngủ không hồi phục và thức dậy vào sáng sớm. Tuy nhiên, người ta đã đề xuất rằng rối loạn giấc ngủ ở thời kỳ mãn kinh có thể là nguyên nhân cơ bản gây ra lo lắng và trầm cảm. Đau nhức khớp và các vấn đề về bàng quang như tiểu nhiều vào ban đêm, cũng là những hậu quả phổ biến của sự suy giảm estrogen và có thể khiến giấc ngủ bị gián đoạn. Sự suy giảm progesterone trong thời kỳ mãn kinh cũng có thể liên quan đến rối loạn giấc ngủ vì progesterone có tác dụng gây ngủ bằng cách tác động lên các đường dẫn truyền của não. Melatonin, một hormone quan trọng khác cho giấc ngủ, giảm theo tuổi tác.

Rối loạn giấc ngủ thường gặp trong giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh và sau mãn kinh. Số liệu đưa ra về số phụ nữ bị rối loạn giấc ngủ trong thời kỳ mãn kinh dao động từ 28 đến 63%.Nhìn chung, các nghiên cứu liên tục cho thấy khả năng mắc các vấn đề về giấc ngủ tăng lên trong giai đoạn chuyển tiếp mãn kinh, có mối liên hệ chặt chẽ với sự xuất hiện của các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi.

Và Wacaser đối phó như thế nào?

"Bây giờ tôi biết nó là gì và khi nào thì tôi có thể lên kế hoạch cho giấc ngủ. Tôi không lên kế hoạch cho bất kỳ cuộc họp hay cuộc gọi vào sáng sớm nào bởi vì tôi biết nhiều khả năng là mình sẽ không ngủ được."

Các loại rối loạn giấc ngủ bao gồm:

Khó ngủ

Khó ngủ (thức giấc trong đêm)

Sáng sớm thức dậy

Tổng thời gian ngủ ít hơn

Chất lượng tổng thể của giấc ngủ (không phục hồi)

Các vấn đề về cảm giác hạnh phúc

Hoạt động tổng thể

Buồn ngủ / mệt mỏi vào ban ngày.

Rối loạn giấc ngủ

Theo Viện Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ, số người bị rối loạn giấc ngủ hàng năm là khoảng 70 triệu người. Rối loạn giấc ngủ có thể có tác động tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ, do đó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác. Dưới đây là một số chứng rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất, cách điều trị.

Mất ngủ

Mất ngủ là một tình trạng giấc ngủ mạn tính với đặc điểm là khó ngủ. Một số người gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ, những người khác không thể ngủ được, một số người thì gặp rắc rối với cả hai. Mất ngủ thường gây ra tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày.

Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là phương pháp điều trị chính cho chứng mất ngủ. CBT cũng có thể được kết hợp với thuốc ngủ, có thể giúp mọi người đi vào giấc ngủ. Đối với một số người, cải thiện vệ sinh giấc ngủ cũng có thể hữu ích.

Chứng ngưng thở lúc ngủ

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) là tình trạng cơ thể ngừng thở trong khi ngủ. Những giai đoạn không thở này, được gọi là ngưng thở, xảy ra do đường dẫn khí của cổ họng trở nên quá hẹp để không khí lưu thông. Giống như chứng mất ngủ, tình trạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ.

Phương pháp điều trị đầu tiên cho OSA là máy thở áp lực dương liên tục (CPAP). CPAP tạo ra luồng không khí đủ để cho phép một người bị ngưng thở khi ngủ có thể thở đúng cách trong khi ngủ.

Nếu CPAP không đỡ, áp lực đường thở dương trong ống mật (BiPAP hoặc BPAP) có thể được xem xét để giúp bệnh nhân chịu được áp lực. Trong một số trường hợp, một thiết bị răng miệng hoặc phẫu thuật có thể cần thiết cho chứng ngưng thở khi ngủ (OSA).

Hội chứng chân không yên

Hội chứng chân không yên (RLS) là một chứng rối loạn thần kinh gây ra cảm giác khó chịu ở chân, xảy ra vào buổi tối khi sắp đi ngủ hoặc đang cố gắng đi vào giấc ngủ. Những người bị hội chứng chân không yên thường khó ngủ đủ giấc vì các triệu chứng của họ.

Một số loại thuốc được FDA chấp thuận để giúp kiểm soát các triệu chứng hội chứng chân không yên. Thực hành vệ sinh giấc ngủ tốt cũng có thể giúp thư giãn cơ thể trước khi ngủ, giúp quý vị dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.

Rối loạn do làm việc theo ca

Rối loạn làm việc theo ca là một tình trạng thường ảnh hưởng đến những người làm việc từ 9 - 5 giờ đều đặn. Rối loạn này có thể gây ra sự mất cân bằng trong nhịp sinh học tự nhiên hay còn gọi là chu kỳ ngủ - thức. Những người mắc chứng rối loạn này có nguy cơ cao bị buồn ngủ vào ban ngày và các vấn đề sức khỏe.

Điều trị chứng rối loạn làm việc theo ca bao gồm không ngủ trưa chiến lược, tránh các chất kích thích như ánh sáng, và nếu có thể giảm số giờ làm việc. Đối với những người ngủ vào ban ngày, cũng có thể sử dụng các công cụ cản sáng như kính che mắt hoặc rèm cửa.

Chứng ngủ rũ

Chứng ngủ rũ là một chứng rối loạn hệ thống thần kinh trung ương mạn tính gây ra tình trạng buồn ngủ cực độ vào ban ngày với những cơn “khó ngủ” cùng với giấc ngủ kém vào ban đêm. Chứng ngủ rũ loại I cũng gây ra chứng cataplexy là tình trạng suy sụp cơ thể đột ngột do mất kiểm soát cơ.

Những người mắc cả chứng ngủ rũ loại I và loại II thường bị gián đoạn nghiêm trọng trong cuộc sống hàng ngày của họ.

Các loại thuốc như thuốc kích thích và SSRI được sử dụng để điều trị các triệu chứng của chứng ngủ rũ. Các phương pháp điều trị tại nhà, như vệ sinh giấc ngủ tốt, ăn kiêng và tập thể dục thường xuyên, có thể giúp tăng cường giấc ngủ lành mạnh.

Đối phó với chứng ngủ rũ có thể là một thách thức. Thực hiện các điều chỉnh trong lịch trình hàng ngày có thể hữu ích, bao gồm cả việc ngủ trưa. Các nhóm hỗ trợ, tư vấn có thể giúp quý vị, những người thân yêu đối phó với chứng ngủ rũ.

Phương pháp điều trị cho giấc ngủ kém - Bất chấp PMS

Để chống lại các vấn đề về giấc ngủ liên quan đến kinh nguyệt, Lee, người đã nghiên cứu về phụ nữ, mô hình giấc ngủ trong hơn một thập kỷ, khuyến cáo:

Tập thể dục càng nhiều càng tốt, nhiều hơn, nhiều hơn nữa.

Có một số nguyên lý cơ bản góp phần hướng tới cuộc sống lành mạnh nói chung có thể giúp quý vị vượt qua sự thay đổi của hormone để ngủ ngon hơn:

Lee cho biết: “Tập thể dục giúp thúc đẩy giai đoạn ngủ sâu”.

Ăn uống lành mạnh

Quản lý căng thẳng

Duy trì các mối quan hệ lành mạnh và tích cực hoạt động xã hội

Sự khích lệ tinh thần.

Tránh uống rượu.

Progesterone cao nhất vào khoảng thời gian rụng trứng và trong giai đoạn hoàng thể, điều này có thể làm trầm trọng thêm tác dụng của rượu (hoặc bất kỳ chất gây ức chế hệ thần kinh trung ương nào khác. Mặc dù uống một ly rượu vào buổi tối có thể gây buồn ngủ, nhưng uống rượu vào ban đêm có thể khiến quý vị tỉnh giấc và ngủ không sâu giấc nữa.

Tuy nhiên cũng có những lúc bạn không thể kiểm soát được mọi thứ và bạn cần một chút trợ giúp. Ở mọi lứa tuổi, thuốc thôi miên đã được sử dụng để điều trị rối loạn giấc ngủ, nhưng có những phương pháp điều trị cụ thể cần xem xét đối với chứng rối loạn giấc ngủ ở thời kỳ mãn kinh.

Viết nhật ký giấc ngủ.

Ghi lại những ngày trong tháng mà quý vị khó ngủ, ngủ không ngon giấc, cũng như bị thức dậy sớm, buồn ngủ vào ban ngày và mệt mỏi quý vị sẽ nhận ra được chu trình mất ngủ lặp lại của mình để điều chỉnh.

Mặc dù vẫn còn nhiều điều để tìm hiểu về giấc ngủ, nhưng điều lớn nhất mà chúng ta biết là giấc ngủ cũng quan trọng không kém gì chế độ dinh dưỡng và tập thể dục.

Suckhoecuocsong.vn (lược dịch theo webmd)