Hướng dẫn cách xử lý khi bị hạ đường huyết

Hạ đường huyết tuy ít gặp nhưng nếu không biết cách xử lý sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí gây biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, việc biết các kỹ năng khoa học khi bị hạ đường huyết là việc làm hết sức cần thiết.

Các nguyên nhân gây hạ đường huyết

Hạ đường huyết xảy ra đối với bệnh nhân đái tháo đường do áp dụng chế độ ăn kiêng quá mức. Ngoài ra, bất cứ ai tập luyện vận động quá mức cũng đều có thể dẫn đến hạ đường huyết.

Trong y khoa, khi thiếu hụt đường huyết trầm trọng có thể dẫn tới hôn mê. Đặc biệt, tình trạng này không được bù đắp glucose kịp thời khi bị hạ đường huyết nặng sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Khi hạ đường huyết xảy ra trên người đái tháo đường, nguyên nhân là do sai lầm trong điều trị bởi dùng thuốc hạ đường huyết quá nhiều, đó là insulin hay sulfamid. Hoặc là giai đoạn đầu của đái tháo đường, đường huyết chưa ổn định. Đặc biệt trường hợp người bệnh đái tháo đường nhịn ăn quá mức, hoạt động thể lực nhiều, có kèm theo bệnh suy thận, bệnh tim mạch (dùng thuốc chẹn bêta và giãn mạch vành). Càng nguy hiểm hơn đối với bệnh dạ dày, nội tiết.

Ngoài ra, hôn mê hạ đường huyết cũng có thể xảy ra ở người không bị đái tháo đường do cơ thể tiết ra nhiều insulin do tăng sản, u tế bào bêta đảo langergans hoặc quá trình xuất hiện u ngoài tụy tạng.

Tương tự, những người nhịn ăn, suy dinh dưỡng, những người nghiện rượu... người có bệnh nội tiết như bệnh ở tuyến thượng thận hay mắc bệnh cơ năng, có sự bất thường về chuyển hoá... cũng có thể bị hạ đường huyết.

Các triệu chứng hôn mê do hạ đường huyết

Người bệnh thường có những biểu hiện đói cồn cào, xót ruột, đau bụng…xuất hiện những cơn đau thắt ngực, có các dấu hiệu vận mạch. Toàn thân người bệnh vã mồ hôi, có cảm giác mệt mỏi.

Về tinh thần kinh, người bệnh thấy cơ thể bạc nhược, giảm hoạt động trí tuệ, lú lẫn, thay đổi tính tình, dễ bị kích động, xuất hiện hiện tượng dị cảm, nhìn một hóa hai, có các động tác bất thường, thậm chí có rối loạn giấc ngủ.

Trong đó, những trường hợp hạ đường huyết nặng có thể xảy ra lú lẫn cấp tính, người bệnh bị kích động mạnh, có dấu hiệu liệt nửa người (giả đột qụy) hoặc dấu hiệu thần kinh khu trú.

Lúc này bệnh nhân có những cơn co giật, có thể ngắt quãng hoặc liên tục. Khi hôn mê sâu có rối loạn ý thức, có thể kèm theo tình trạng vật vã, các động tác bất thường, có những dấu hiệu đặc biệt như tăng trương lực cơ toàn thân, dấu hiệu Babinski hai bên, vã mồ hôi nhưng không có biểu hiện mất nước.

Ngoài các biểu hiện trên, người bệnh còn có thể có phản xạ tăng, mút tay, níu áo, đầu và mắt quay sang một bên, giãn đồng tử hoặc đồng tử dao động. Biểu hiện hội chứng vận mạch và tim có thể hiện thiếu máu cơ tim.

Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành hôn mê kéo dài (phù não) hoặc di chứng tinh thần kinh vĩnh viễn.

Phương pháp xử lý khi bị hạ đường huyết

Bệnh nhân khi xuất hiện các dấu hiệu hạ đường huyết phải nhanh chóng ăn nhẹ gồm các món ăn như cháo loãng, súp hoặc uống một cốc nước đường (200ml). Sau đó nằm nghỉ ngơi yên tĩnh, khi tỉnh táo trở lại cần ăn đầy đủ chất dinh dưỡng.

Đối với người bệnh đái tháo đường bị hạ đường huyết cần sử dụng dung dịch ngọt ưu trương 30% ngay từ khi có nghi ngờ hạ đường huyết. Cần lưu ý đặc biệt trước một rối loạn thần kinh cấp xảy ra trên bệnh nhân đang được điều trị bằng insulin hoặc sulfamid.

Đối với những trường hợp này, Khi tiêm cần tiêm chậm, liều sử dụng không quá 60ml, sau đó thay bằng truyền nhỏ giọt dung dịch ngọt 10-15%. Tiêm glucose tĩnh mạch đồng thời cũng là test chẩn đoán có giá trị lớn, các dấu hiệu hôn mê sẽ mất ngay tức thì.

Ngoài ra có thể tiêm glucagon (tiêm bắp hay tĩnh mạch cũng có tác dụng tương tự). Khi được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tự khỏi không để lại di chứng gì, tuy nhiên sau cơn hạ đường huyết có giảm đi một phần. Các chuyên gia đánh giá, tiến triển của bệnh phụ thuộc rất nhiều vào tình trạng bệnh nhân có được điều trị kịp thời hay không.

Qua đó các chuyên gia khuyến cáo người dân không nên nhịn đói, hoặc để cơ thể bị đói quá lâu, không nên nhịn ăn mà vẫn hoạt động thể lực, hoạt động với cường độ cao.

Song hành với những yếu tố trên, người già, trẻ em, những người có bệnh mạn tính, cơ thể yếu nhất thiết không được bỏ bữa sáng. Đặc biệt, bệnh nhân đái tháo đường không nên nóng vội mà dùng quá liều insulin. Cần tập luyện thể lực điều độ, mang sẵn những thứ như kẹo gừng để khi cảm thấy có dấu hiệu hạ đường huyết thì sử dụng ngay. Cuối cùng cần liên tục kiểm soát đường huyết, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể sẽ xảy ra.

Theo Tuoitre.vn