Hiểu về Đức ông tả Hữu, bài chầu

Tả hữu có nghĩa là đứng bên trái bên phải của vị quan quan hay vị tướng. Có thể là hai người hoặc hai nhóm người hầu cận chủ tướng, kể cả việc văn việc võ, thực hiện lện sai phái của chủ tướng trong việc quân cơ. Các quan, các tướng xưa nay, ai cũng có tả hữu giúp đỡ. Nhưng chỉ có những cận tướng, cận thần của Trần Hưng Đạo mới được nổi danh trong lịch sử mà thôi. Hai vị tướng ấy là Yết Kiêu và Dã Tượng. Tín ngưỡng Tứ phủ gọi hai ông là Đức Ông Tả Hữu, văn chầu hai ông nói rõ :

Đức Ông Dã Tượng tả hành

Yết Kiêu lực sĩ cờ xanh uy cường

Như vậy hệ thống Trần Triều cũng khá trọn vẹn. Quần chúng không có điều kiện nghiên cứu lịch sử, nhưng đã rất trung thành với lịch sử, không phân biệt chiến công lớn bé, không bị lệ thuộc về trật tự lễ nghi, mà đều tôn vinh, ngưỡng mộ các vị.

Do đó, việc hệ thống Trần Triều trong tín ngưỡng Tứ phủ và tín ngưỡng Đức Thánh Trần đã cho thấy được ý thức dân tộc rất đạm đà trong tâm thức dân gian. ĐIều kiện lịch sử cũng cho thấy rằng: hình như trong lịch sử Việt nam, ít có triều đại có nhiều vinh dự trọn vẹn như nhà Trần . Nhà Trần được vị trí lớn trong tín ngưỡng Tứ Phủ, mà vương triều khác đều không có được . Hiện nay có thể cho thấy ý thức dân tộc Việt nam thật đậm đà ngay cả trong lĩnh vực tâm linh

Chầu Đức Ông Tả Hữu

Vốn nguyên xưa đôi bên tả hữu

Đủ mọi tài cho dẫu can qua

Văn thời rạng rỡ hoàng xa

Võ thời thao lược can qua ầm ầm

Chầu Đức Ông Tả Hữu

Vốn nguyên xưa đôi bên tả hữu

Đủ mọi tài cho dẫu can qua

Văn thời rạng rỡ hoàng xa

Võ thời thao lược can qua ầm ầm

Đích thực người trời Đức ông

Lục thao tam lược gồm tài vẻ vang

Trời sinh đức thánh đại vương

Phò đông á diệt quân nguyên ai tày

Trí anh hung ra tay dựng nước

Võ toàn tài thao lược thông minh

Cửu trùng sắc chiếu ban công

Phù đời trần thị sửa sang trong chiều

Trận ấy đã vang uy linh

Tuốt gươm thiêng chém quân thù làm 3

Quân kéo đi đường đường chính chính

Cờ đội nào nghiêm chỉnh trước sau

Dưới thuyền trên bộ đua nhau

Uốn lưng mở núi lắc đầu cạn song

Phép ngài ra hô phong hoán vũ

Quyết phen này đảo vũ thu vân

Uy ra lẫm liệt như thần

Nơi xa mến đức nơi gần đều sợ uy

Trong hán đã uy ngoài cũng vậy

Khen tướng tài lừng lẫy bắc đông

Bách quan hội nghị công đồng

Đừng oan người chính cho dung người tà

Lệnh truyền thay đổi vạn cơ

Đức ông bây giờ xe giá anh minh

Trước là khám xét điện đình

Sau là thu tróc tà tinh phen này

Uy ra  trần thế biết tay

Ngự lên đồng khởi cứu dày nhân gian

Cứu cho đâu đấy được an

Dẹp hết tà quỷ pham nhan nhiều bề

Trông mây cưỡi gió đi về.

Hiểu về Đức ông tả Hữu, bài chầu

Suckhoecuocsong.com.vn (theo Diễn Đàn Hát Văn Việt Nam Trích cuốn Tục Thờ Thánh Mẫu và Đức Thánh Trần)