Lịch sử hình thành bộ môn bida và những dấu ấn bida tại Việt Nam

Billiard (tên quốc tế) là một môn thể thao quốc tế mà người Việt Nam thường gọi là bida hay bi-a. Cũng giống như bao môn thể thao khác, bida trải qua một giai đoạn hình thành và phát triển song hành với sự phát triển của xã hội từ nhiều thế kỷ trước.

Lịch sử hình thành môn bida

Theo một số tài liệu, bộ môn bida xuất hiện từ những năm 1340 và năm 1470, vua Louis XI của nước Pháp đã đặt mua một chiếc bàn bida đầu tiên.

Trước đó, môn thể thao này chủ yếu được chơi ngoài trời, người chơi sẽ dùng gậy của mình có kiểu dáng như một cây gậy đánh golf đánh bi xuyên qua 1 khung sắt nhỏ, phía trước dựng nhiều chướng ngại vật khác nhau. Ai vượt qua hết các chướng ngại vật và đánh qua khung sắt trước tiên thì sẽ là người chiến thắng.

Bàn bida thời kỳ đầu

Tuy nhiên, từ khi vua Louis đặt mua chiếc bàn thì lịch sử đã bắt đầu sang trang với bộ môn bida. Người ta chuyển từ thi đấu ngoài trời sang thi đấu trong nhà và gậy chơi, khung sắt được làm nhỏ lại phù hợp với độ lớn của chiếc bàn.

Trải qua các giai đoạn lịch sử, dần dần bida được chuyển sang  đánh bi vào lỗ. Vì vậy, cây gậy cong để đánh các bi đó không còn phù hợp nên chuyển sang sử dụng gậy dài, thẳng và đầu nhỏ mà ngày nay chúng ta gọi là cơ.

Với việc thay đổi kiểu dáng kiểu chơi, theo thời gian độ phổ biến của bida đã lan rộng trên khắp thế giới. Qua đó, nhiều câu lạc bộ bida bắt đầu xuất hiện, song song với đó là nhiều thể thức thi đấu khác nhau như pool kiểu Mỹ, bida carom, pool 8 ball, snooker, pool 9 ball…

Môn bida du nhập vào Việt Nam thời gian nào

Bida du nhập vào Việt Nam từ nhiều thập kỷ trước, theo thời gian, giới trẻ Việt nhiều thế hệ đã trở nên quen thuộc với bộ môn thể thao bida.

Dù chưa thể xác định thời điểm bida du nhập vào nước ta, nhưng chắc chắn môn này đã theo chân người Pháp đến Việt Nam. Trước năm 1975, bida được xem như một trò chơi giải trí và lan rộng đến tận các làng, xã ở miền Nam.

Tại Sài Gòn có khá nhiều cơ thủ “một thời vang bóng” như: các ông Năm Thượng, Ba Y, Chín Hồng (Đinh Phước Hồng), Trần Vinh Hồng (Hồng Quốc Thanh), Bảy Hóa Thời, Long, Lê Phước Lợi… Những tiệm bida nổi tiếng như: Nguyễn Trãi, Huỳnh Kỳ, Mai Lan, Thành Xương, Diên Hồng, Cư xá Hỏa xa… thường quy tụ nhiều anh tài.

 Các cơ sở Thanh Tâm, Thanh Liêm, Văn Lang, Ziên Hồng… chuyên sản xuất bàn và dụng cụ chơi bida.

Có thể nói theo thời gian, bida không chỉ là trò chơi giải trí thông thường, mà đã trở thành một nét văn hóa tinh thần của người Việt Nam.

Suckhoecuocsong.com.vn sưu tầm