Kinh tế Việt Nam sẽ không bị trật bánh dù TPP không thể cất cánh

Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) có thể sẽ giúp Việt Nam gia nhập vào nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên cho đến bây giờ, khả năng TPP được thực thi vẫn chỉ là một dấu hỏi chấm bởi hai ứng cử viên tổng thống đang chiếm nhiều ưu thế là ông  Donald Trump và bà Hillary Clinton đều phản đối hiệp định. Tuy nhiên đối với Việt Nam, sự sụp đổ của (TPP) sẽ khó có thể làm đảo lộn con đường phát triển của nền kinh tế nước ta.

Trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 5 vừa qua, Tổng thống Barack Obama hứa hẹn sẽ thắt chặt mối quan hệ hai nước bằng Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương(TPP). Sau chặng đường dài 8 năm ấp ủ, vào tháng 2/2016, TPP đã chính thức được ký kết, nhưng đó vẫn chưa phải là cái kết cuối cùng cho TPP, nhiều khả năng, hiệp định này sẽ bị chấm dứt . Hiện nay, chỉ có một vài Nghị sĩ Hạ viện ủng hộ TPP. Đặc biệt, cả hai vị ứng viên Tổng thống Mỹ là bà Hillary Cliton và ông Donald Trump đều thẳng thắn cam kết chống lại hiệp định này.

TPP thất bại sẽ là một cú sốc đau đớn, kích hoạt lên một cơn bán tháo trên thị trường chứng khoán Việt Nam, nhưng sẽ không làm trật bánh cả nền kinh tế. Sean Wilson – giám đốc đầu tư tại LR Global Partners tại Hà Nội nhận định: “Việt Nam đang tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. FDI vẫn luôn là một phần quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam. Họ cần tiền. Họ không thể sống thiếu nó”.

Ngay cả khi TPP chưa được thông qua, nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đổ vào Việt Nam cũng không hề nhỏ. Nhiều công ty như Foxconn Technology Group, Intel, LG Electrolics và Samsung Electronics đều đã xây dựng nhà máy ở Việt Nam. FDI đến từ các tập đoàn đa quốc gia chiếm tới 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của quốc gia.

Paul Gruenwald – nhà kinh tế trưởng tại S&P Global Rating khu vực Châu Á Thái Bình Dương đưa ra nhận định “Có một quốc gia luôn được đánh giá là phía hưởng lợi nhiều nhất từ TPP. Đó là Việt Nam”, Quỹ tiền tệ thế giới cũng dự đoán nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng 6,3% trong năm 2016, chỉ dưới mốc mục tiêu 6,7% của chính phủ. TPP được thông qua sẽ là nguồn động lực mới mẻ giúp kích thích nền kinh tế Việt Nam.

Cho dù TPP không được Quốc hội Mỹ thông qua, chính quyền Việt Nam chắc chắn vẫn tiến về phía trước với kế hoạch cắt giảm thuế quan và thói quan liêu nhằm giúp họ có khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Ngoài ra Việt Nam vẫn được hưởng lợi ích từ một số gói thương mại tự do khác, bao gồm 6 hiệp định thương mại tự do với các thành viên trong ASEAN cũng như các hiệp định song phương với Chile, Nhật Bản và Hàn Quốc. Hiệp định đối tác thương mại và đầu tư song phương với EU đã được thông qua. Liên minh thuế quan Á Âu trong đó có Việt Nam, Nga, Belarus và Kazakhsran đã được chắp bút tuy nhiên vẫn chưa có hiệu lực.

Bên cạnh đó, tầng lớp dân số trẻ, tốt nghiệp phổ thông của Việt Nam đang trở thành mục tiêu mà nhiều tập đoàn đa quốc gia tìm kiếm nguồn lao động rẻ đang hướng đến để thay thế cho Trung Quốc. Hơn nữa, tỷ lệ lạm phát thấp, tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng và khủng hoảng ngân hàng hiện trên gương chiếu hậu cũng góp phần vào tốc độ tăng trưởng ấn tượng và khả năng thu hút FDI của Việt Nam.

Đồng trưởng ban thu nhập cố định tại thị trường mới nổi tại PineBridge Investments cho biết. “Tôi cho rằng Việt Nam cần đẩy mạnh việc kết nối với những nhà đầu tư nước ngoài. Chính sách tiền tệ của Việt Nam vẫn còn chưa minh bạch. TPP chỉ là một trong rất nhiều chất xúc tác tích cực gần đây dành cho Việt Nam. TPP không phải là liều thuốc chữa lành mọi thứ”.

Nhà kinh tế Sebastian Eckardt tại World Bank (Việt Nam) nhận định rằng TPP sẽ mang lại nhiều lợi ích cho mảnh đất hình chữ S này nhưng các quốc gia khác cũng sẽ được hưởng lợi chứ không chỉ có mình Việt Nam. Đối với Việt Nam, nếu TPP không thành hiện thực, đó có thể coi là lỡ một cơ hội hơn là một rủi ro.

Thứ trưởng Bộ Tài chính – ông Trần Xuân Hà – cho biết mục tiêu của Việt Nam là cải thiện môi trường đầu tư dù TPP có được ký kết hay không. Nếu hiệp định này chính thức được ký kết, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ cần trở nên cạnh tranh hơn nữa nhằm đảm bảo thị phần.

Trước đó World Bank đã đưa ra dự báo rằng nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng với tốc độ 6% trong năm 2016, giảm 0,2% so với dự báo trước đó do đợt hạn hán tồi tệ nhất trong vòng 30 năm qua khiến ngành nông nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề. Cam kết đầu tư nước ngoài trong 4 tháng đầu tăng 85% so với cùng kỳ năm 2015.

Theo World Bank, TPP dự kiến sẽ thúc đẩy tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam lên 8% cho tới năm 2030, qua đó trở thành một trong những nước hưởng lợi nhiều nhất từ thỏa thuận thương mại này. So với các hiệp ước khác, TPP là tham vọng hơn cả bởi nó không chỉ giúp giảm thuế quan cho hàng loạt mặt hàng và còn giúp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Đó là lý do Tổng thống Mỹ Barack Obama coi TPP là trọng tâm trong chính sách đối ngoại của ông.

Việt Nam hiện đang dẫn đầu làn sóng đầu tư nước ngoài và chuyển đổi kinh tế từ một nước phụ thuộc lớn vào việc xuất khẩu hàng hóa nông sản sang một trung tâm sản xuất công nghiệp. Con đường phát triển này sẽ khó có thể bị đảo lộn ngay cả khi TPP không được Quốc hội Mỹ phê duyệt, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc tranh cử Tổng thống tại Mỹ đang diễn ra quyết liệt giữa ông Donald Trump và bà Hillary Clinton.

Được biết, TPP đã được ký vào tháng 2 nhưng vẫn đang chờ được phê chuẩn bởi Australia, Japan và Singapore. Bởi vậy, Quốc hội Việt Nam sẽ phải chờ tới cuối năm nay để có thể phê duyệt thỏa thuận này.

Tổng hợp