APEC 2017 Thoả thuận với TPP-11, TPP đã được đổi tên thành hiệp định CPTPP

Bộ trưởng Công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh thông báo các bộ trưởng TPP đã đạt được thoả thuận cơ bản cho hiệp định TPP-11, đồng thời thống nhất tên mới cho hiệp định TPP.

Hiệp định mới sẽ có tên Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP - Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership).

"Với tư cách đồng chủ trì, chúng tôi vui mừng đã hoàn thành nhiệm vụ", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói trong cuộc họp báo chung với Bộ trưởng Kinh tế Nhật Toshimitsu Motegi sáng 11/11 ở Đà Nẵng.

Đột phá lớn của thương mại tự do khu vực

Đây có thể coi là một đột phá lớn của hiệp định TPP cũng như thương mại tự do khu vực. TPP từ lâu vẫn được coi là hiệp định kiểu mới, chất lượng cao mà việc thực hiện hiệp định có thể định hướng nhiều quá trình tự do hoá kinh tế sau này.

Đàm phán giữa các bộ trưởng đã diễn ra từ ngày 8-10/11 để sớm đưa hiệp định TPP vào hiệu lực. Tên gọi mới và thoả thuận được đưa ra sau 4 vòng đàm phán giữa các bên.

Các bộ trưởng thống nhất giữ nguyên những nội dung TPP cũ nhưng cho phép các nước tạm hoãn một số nội dung để “bảo đảm lợi ích chung, tính đến trình độ của từng nước”.

Về việc thay đổi tên hiệp định, Bộ trưởng Motegi giải thích: “Tên gọi mới khi Mỹ rút đi thì tên cũng sẽ phải khác đi. Chúng tôi đã thảo luận nhiều về tên. Câu chuyện không chỉ thương mại mà còn đầu tư, sở hữu trí tuệ, và nhiều vấn đề, nguyên tắc khác”.

Treo 20 điểm hiệp định cũ

Về chi tiết, Bộ trưởng Motegi cho biết các bộ trưởng đã đưa ra một tuyên bố chung, trong đó có thêm một phụ lục với 7 điều về những điểm kỹ thuật của hiệp định mới cùng một phụ lục liệt kê các điểm được treo và cần được thống nhất thêm.

Hiệp định mới sẽ treo 20 điều của thoả thuận TPP ban đầu trong đó có 10 điều là liên quan tới sở hữu trí tuệ. Ngoài ra, còn 4 điểm được để riêng để các bên đàm phán thống nhất trong thời gian tới.

“Dù rất khó khăn, chúng tôi đều xác định là sẽ phải đạt được thoả thuận ở Đà Nẵng”, ông Motegi nói. “Chúng tôi vẫn cố phải cân bằng duy trì chất lượng cao trong khi phải thực tế để các nước thành viên có thể thực hiện”.

Diễn biến mới là bước đột phá lớn của TPP, vốn rơi vào khủng hoảng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ rút khỏi hiệp định chỉ vài ngày sau khi ông nhậm chức đầu năm nay.

Số phận của TPP 11 cũng rơi vào bất định khi mới hôm qua Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã không tới cuộc họp của các nhà lãnh đạo TPP.

Tuyên bố chung khẳng định các nước TPP đã thống nhất được những vấn đề cốt lõi của Hiệp định này theo hướng giữ nguyên nội dung của Hiệp định TPP nhưng cho phép các nước thành viên tạm hoãn một số ít các nghĩa vụ để đảm bảo sự cân bằng trong bối cảnh mới.

Các Bộ trưởng cũng nhất trí rằng Hiệp định CPTPP là một Hiệp định toàn diện, có tiêu chuẩn cao trên cơ sở cân bằng lợi ích của các thành viên, có tính đến trình độ phát triển của các nước.

Dựa trên Tuyên bố này, các Bộ trưởng giao các Trưởng đoàn đàm phán tiếp tục xử lý một số vấn đề kỹ thuật hiện chưa đạt được sự đồng thuận cũng như tiến hành việc rà soát pháp lý để chuẩn bị cho việc ký kết.

Kết quả đạt được tại Đà Nẵng đã thể hiện nỗ lực rất lớn của 11 nước TPP nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho người dân, tạo thuận lợi cho phát triển thương mại và tăng cường hợp tác kinh tế giữa các nước trong khu vực.

Trước đó, các Bộ trưởng TPP-11 đã có phiên họp không chính thức vào tối 10/11 để thảo luận lại các vấn đề sau khi Thủ tướng Canada - Justin Trudeau, bất ngờ không tới dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo TPP chiều 10/11. Đến nửa đêm 10/11, cuộc họp kết thúc với kết quả là các Bộ trưởng TPP đã đạt được thỏa thuận cốt lõi cho Hiệp định.

Trong cuộc trao đổi với báo giới ngay lúc nửa đêm, Bộ trưởng Thương mại Philippe-François Champagne của Canada nói “phần cốt lõi” sẽ đảm bảo các nước tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về lao động và môi trường.

"Tại cuộc họp, bộ trưởng Canada đã giơ tay để thể hiện sự thống nhất rồi sau đó lại đổi thông điệp. Trong cuộc họp hôm qua, chúng tôi tái khẳng định  thống nhất để TPP có hiệu lực sớm. Tôi đã đề nghị Canada có thông tin khẳng định".

Theo quy định TPP ban đầu, tỷ lệ GDP của các nước triển khai phải đạt được 85% tổng GDP của 12 nước (ký năm 2013) thì hiệp định mới có hiệu lực. Với việc Mỹ chiếm 60% GDP, TPP ít nhất sẽ cần thay đổi điều khoản hiệu lực để có thể bắt đầu.

Việc “đóng băng” hay treo một số điều khoản của thoả thuận là biện pháp dễ nhất cho các nước vào lúc này để có thể tiếp tục triển khai - trong khi vẫn hy vọng Mỹ có thể trở lại vào tương lai.

TPP-11 là tên gọi của hiệp định giữa 11 thành viên còn lại của TPP sau khi Tổng thống Donald Trump lên nhậm chức đã tuyên bố rút lui. Vậy là TPP đã bước sang trang mới với tên gọi là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP - Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership).

Suckhoecuocsong.com.vn (tổng hợp)