Xử trí thế nào với người đột ngột ngất xỉu?

Y học hiện đại cho rằng, ngất có liên quan đến trạng thái thiếu ô xy máu não lan tỏa tạm thời. Ngất là trạng thái mất ý thức một cách đột ngột. Khi thấy người bị ngất xỉu, bạn thường hoang mang không biết phải làm gì để giúp họ. Bạn hãy nhớ những phương pháp xử trí sau đây giúp bạn bình tĩnh hỗ trợ người bị ngất xỉu đột ngột, trước khi mời được bác sỹ hoặc đến được cơ sở y tế gần nhất.

Khi một người ngất xỉu sẽ có những dấu hiệu rõ ràng sau: người bệnh đột ngột ngã lăn ra bất tỉnh. Ngoài việc mất ý thức tạm thời (bất tỉnh), bệnh nhân còn nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, buồn nôn, vã mồ hôi lạnh, có thể co giật... Tất cả các dấu hiệu trên diễn biến nhanh trong vòng 3 phút, rồi bệnh nhân hồi tỉnh...

Lưu ý rằng ngất và xỉu là 2 khái niệm khác nhau. Xỉu là tình trạng mất ý thức không hoàn toàn, bệnh nhân có thể nghe và nhận biết xung quanh. Ngất là tình trạng mất ý thức đột ngột, bệnh nhân không nhận biết xung quanh. Có nhiều nguyên nhân gây ngất:

- Ngất do đối giao cảm (hay còn gọi là ngất đơn thuần), thường gặp và xảy ra ở mọi lứa tuổi. Yếu tố thúc đẩy gồm cảm xúc, mệt mỏi, mất máu, đứng lâu. Bệnh nhân thường hồi phục ý thức nhanh, trong khoảng từ vài giây đến vài phút.

- Trong nhóm bệnh tim mạch, ngất có thể gặp ở những người có bệnh tim bẩm sinh, tâm phế mãn, khi gắng sức hoặc dùng một số thuốc ức chế trung khu hô hấp, thuốc ngủ, rối loạn nhịp tim. Tình trạng này cũng có thể xảy ra ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim, tụt huyết áp tư thế, hẹp động mạch chủ, tràn dịch ngoài tim... do thiếu máu nuôi dưỡng não bộ..

- Ngất do mạch máu não: Đột quỵ, thiểu năng động mạch sống nền, migrain, bệnh takayasu, ngất do xoang cảnh.

- Ngoài ra ngất còn do một số nguyên nhân khác như hạ huyết áp tư thế, tăng thông khí, ngất do ho, tâm lý...

Sơ cứu bằng cách đặt nạn nhân nằm đầu thấp hơn chân, ấn nhân trung sau khi gọi cấp cứu; bác sĩ

Khi phát hiện có người bị ngất xỉu, đầu tiên cần tiến hành sơ cứu:

-           Đặt bệnh nhân nằm đầu thấp hơn chân để tăng lượng máu nuôi dưỡng não,

-           Cho ngửi tinh dầu thơm,

-           Nới quần áo chật hoặc những chỗ thắt chặt khác.

-           Ðể đầu quay sang một bên nhằm đề phòng tụt lưỡi vào cổ họng hoặc hít chất nôn vào phổi.

-           Nếu thân nhiệt thấp hơn bình thường thì cho đắp chăn ấm,

-           Gọi xe cấp cứu đưa bệnh nhân đến bệnh viện để xử trí tiếp theo và tìm nguyên nhân có hướng điều trị tiếp tục.

Trong Đông y phương pháp ấn Nhân trung trong sơ cứu ngất như sau: huyệt Nhân trung có tác dụng khai khiếu, thanh nhiệt, định thần chí. dùng trong điều trị méo miệng, tê môi trên, cấp cứu ngất. Phương pháp này đã được nghiên cứu có tác dụng. Lưu ý nếu nạn nhân ngất, đầu tiên cần tiến hành sơ cứu như trên và gọi xe cấp cứu ngay. Trong thời gian đó có thể sử dụng phương pháp ấn Nhân trung để hỗ trợ người bệnh tỉnh lại. Phương pháp này cần phải làm nhanh, mạnh, dứt khoát ở vị trí huyệt nằm giữa 1/3 trên và 2/3 dưới rãnh nhân trung.

Theo dân gian, có một phương pháp thường được người dân áp dụng trong những trường hợp ngất xỉu là châm 10 đầu ngón tay (hay châm huyệt Thập Tuyên). Cho đến nay chưa có nghiên cứu nào chứng minh có hiệu quả khi cấp cứu ngất. Bác sĩ khuyến cáo châm đầu ngón tay nếu thực hiện một cách tùy tiện có nguy cơ gây nhiễm khuẩn cao, thậm chí dẫn tới nhiễm trùng huyết. Do đó không có khuyến cáo sử dụng trong điều trị ngất dù là nguyên nhân nào. Theo bác sĩ Dung, Thập Tuyên là tập hợp huyệt nằm trên 10 đầu ngón tay. Vị trí huyệt nằm chính giữa 10 đầu ngón tay, cách đầu móng ngón tay 0,1 thốn. Theo Cẩm nang Châm cứu của Lưu Viêm Chủ, phương pháp châm huyệt Thập Tuyên hiệu quả trong điều trị các chứng bệnh nhức đầu, choáng váng, hôn mê, cơ thể quá nhiệt, trẻ con bị kinh phong, tê đầu ngón tay. Khi thực hiện, yêu cầu phải sát trùng vùng đầu 10 ngón tay, dùng kim châm cứu vô trùng châm thẳng vuông góc từ 0,1 đến 0,2 thốn hoặc sử dụng kim 3 cạnh vô trùng chích lễ máu tại huyệt.Bác sĩ Dung lưu ý, kỹ thuật châm huyệt Thập Tuyên đòi hỏi dụng cụ và kỹ thuật đảm bảo vô trùng, do đó chỉ nên thực hiện ở bệnh viện bởi thầy thuốc. "Trường hợp nạn nhân ngất ở nhà, ngoài đường hoặc bất cứ nơi nào không có đủ điều kiện vô trùng mà thực hiện châm đầu ngón tay có thể gây nhiễm trùng cho người bệnh. Do đó không nên áp dụng", bác sĩ nói.

Khi cảm thấy mình sắp ngất xỉu, người bệnh nên nằm hoặc ngồi xuống, cố gắng không đứng dậy quá nhanh để tránh bị ngất lại. Nên để đầu vào giữa hai đầu gối nếu lúc này bạn đang ngồi. Có thể tránh hậu quả hoặc vượt qua trạng thái ngất xỉu bằng cách lắng nghe và hiểu rõ cơ thể bạn.

Phải xử trí thế nào với người đột ngột ngất xỉu?

Suckhoecuocsong.com.vn