Sử dụng thuốc bắc cũng cần cẩn trọng

Theo thói quen và ảnh hưởng từ Trung Quốc, người Việt rất ưa chuộng thuốc bắc vì cho rằng các vị thuốc này lành, ít tác dụng phụ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc bắc cần thận trọng, cần bắt mạch xem xét sức khỏe trước khi có chỉ định cách uống, liều lượng sử dụng hàng ngày...

Những “dư âm” của thuốc bắc từ các thập kỷ trước

Từ hàng thập kỷ trước, các nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng chưa thống nhất về sự hiện diện của các chất độc hại như Asen (As) và thủy ngân (Hg) trong thuốc Đông y Trung Quốc.

Đặc biệt, mới đây, một nghiên cứu của TS Etsuko Furuta (Đại học Ochanomizu, Nhật Bản) và GS Nobuaki Sato, (Đại học Tohoku, thành phố Sendai, Nhật Bản) trên tạp chí Toxicological & Environmental Chemistry đã nghi ngờ và đặt câu hỏi về những vấn đề liên quan đến việc sử dụng, nhập khẩu và sản xuất thuốc bắc.

Thực hư tác dụng của thuốc bắc đối với con người

Furuta và Sato đã công bố kết quả phân tích thành phần chất hóa học của 32 loại thuốc bắc, 21 mẫu được mua trên mạng và số còn lại từ các chợ và công ty dược ở Nhật.

Sau đó, cả hai phương pháp áp dụng phương pháp không hòa tan để kiểm nghiệm các thuốc là Instrumental Neutron Activation Analysis ( INAA ) để kiểm tra nồng độ của mọi yếu tố nguy hại có mặt, và nhiễu xạ tia X (XRD) để xác định cấu trúc hóa học của các nguyên tố nồng độ cao.

Kết quả, cho thấy sự hiện diện của asen và thủy ngân trong tất cả các mẫu. Ngoài ra còn cho thấy thuốc có tên giống hệt nhau, nhưng nơi sản xuất khác nhau, có nồng độ các yếu tố độc hại khác nhau đáng kể.

Những xét nghiệm này cũng cho thấy việc sử dụng đồng thời INAA và XRD cho kết quả chính xác nhất về phân tích định lượng và cấu trúc; XRD đơn thuần không phát hiện được hàm lượng thấp của asen và thủy ngân trong một số mẫu, nhưng không có nó thì không thể xác định được cấu trúc hóa học của các yếu tố có mặt. Bởi vậy, đây là chìa khóa mấu chốt cho thấy yếu tố an toàn cho người sử dụng, đặt ra nghi vấn về kết quả của những nghiên cứu ít kỹ lưỡng trước đây.

Lời khuyên của chuyên gia

Hầu hết các loại thuốc Đông y Trung Quốc được mua không có bảng thành phần, khiến cho khách hàng khó đánh giá sản phẩm. Tuy nhiên, có một thực tế khác là những sản phẩm có bảng thành phần không phải lúc nào cũng đúng, bởi vậy việc kiểm tra cho thấy sự có mặt của những chất độc hại không được ghi trên nhãn với nồng độ rất khác nhau hoặc những thành phần khác nhau trong những thuốc có tên giống hệt nhau.

Theo các chuyên gia, nồng độ thủy ngân tăng có thể là do ô nhiễm môi trường, qua đó cho thấy sự cần thiết phải quản lý chặt chẽ hơn của các loại thuốc Đông y Trung Quốc và việc sử dụng chúng.

Không chỉ vậy, nghiên cứu còn cho thấy một bức tranh không rõ ràng về độ an toàn trong các loại thuốc Đông y Trung Quốc. Qua đó cần kiểm soát chặt chẽ hơn việc nhập khẩu, về cấu trúc hóa học của thuốc để tham xin ý kiến bác sĩ kĩ hơn trước khi sử dụng thường xuyên.

Tổng hợp