Mưa lũ bất thường ở miền Bắc do con người gây nên

Hiện tượng mưa lũ diễn biến bất thường

Mưa lũ ở miền Bắc đã kéo dài 10 ngày với lượng mưa đột biến tại Quảng Ninh lên tới 1.500mm. Khắp các tỉnh miền Bắc ngập trong nước, sạt lở núi gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đặc biệt, những diễn biến bất thường gây hoang mang, lo ngại cho người dân.

Mưa lũ bất thường tại các tỉnh miền Bắc

Ông Lê Thanh Hải, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết mặc dù mưa, lũ hiện tại là đúng quy luật nhưng hiện tượng mưa lớn cục bộ xảy ra trong phạm vi hẹp là điều khá bất thường trong đợt mưa này. Thời điểm này hàng năm, các rãnh gió mùa gây mưa lớn khi di chuyển đến từng nơi (thường xảy ra vào tháng 7, tháng 8) còn gọi là mưa gió mùa.

Tuy nhiên, trong đợt mưa này có một số vấn đề cần phải tìm hiểu như khu vực mưa tập trung rất nhỏ, chủ yếu tập trung khu vực Cửa Ông, Hạ Long, Cô Tô của Quảng Ninh, trong khi khu vực Hòn Dấu, Bạch Long Vỹ ở Hải Phòng mưa không to.

Mặt khác, dù đợt mưa này có mối liên hệ với hệ thống gây mưa tại Ấn Độ, Myanmar... nhưng tâm mưa ở miền Bắc chập chờn, lúc thì Hạ Long, Cẩm Phả lúc lan sang Cửa Ông, Uông Bí, lúc lan xuống phía nam đồng bằng Bắc bộ rồi có lúc lại tập trung ở Điện Biên, Sơn La là một vấn đề khó hiểu, cần phải xem xét kỹ lưỡng.

Chia sẻ về các cơn bão và áp thấp ít hơn so với thường lệ, ông Lê Thanh Hải cho biết việc này đã được dự đoán từ đầu năm 2015. Vì vậy, tính đến thời điểm hiện tại mới chỉ có 2 cơn bão trong khi mọi năm là 4 - 5 cơn, nguyên nhân là do ảnh hưởng của dấu hiệu El Nino.

Từ trước tới nay hầu như chúng ta quan niệm chỉ có bão và áp thấp nhiệt đới mới gây nguy hiểm cho tính mạng người và tài sản, nhưng qua thực tế cho thấy, những thiệt hại trong khi bão đổ bộ đều rất ít. Tuy nhiên sau đó, những thiệt hại như chết người, sạt lở đất đá vùi lấp nhà cửa, hoa màu, trang trại chăn nuôi, đường sá, cầu cống… lại chủ yếu diễn ra trong các đợt mưa hoàn lưu sau bão và áp thấp nhiệt đới.

Bên cạnh đó, tâm lý coi thường mưa lũ, coi mưa gió là “chuyện thường ngày của nhà nông”; công tác quản lý theo dõi không tốt cũng sẽ gây những thiệt hại nặng nề về hoa màu nông sản, công trình xây dựng…

Hiện tượng lũ quét, sạt lở đất một phần do con người gây nên

Đợt mưa lịch sử đang diễn ra ở miền Bắc(40 năm), nhưng cũng không ít trận mưa chỉ 150 - 200mm cũng gây sạt lở, đất đá từ núi vùi vào nhà dân, gây thiệt mạng… vì hệ sinh thái như rừng bị tàn phá trên diện rộng, công trình xây dựng, công trình giao thông… đang thi công ở khắp nơi, đất bị xói mòi, kết cấu lỏng lẻo nên chỉ mưa khoảng 2 - 3 ngày liên tục là nứt và sạt lở.

Rừng bị tàn phá, đô thị phát triển nóng, nạn khai thác khoáng sản...tạo nên thảm kịch thiên tai

Đặc biệt, đất trống đồi trọc cũng làm cho độ dốc dòng chảy lớn, lũ về nhanh hơn, nguy hiểm hơn. Hệ sinh thái (rừng, hồ điều hòa tự nhiên, sông ngòi) và các hiện tượng thời tiết như mưa lũ bão có mối quan hệ liên hoàn, vốn dĩ mang tính cân bằng nhưng chỉ cần quy hoạch sai, làm mất cân bằng sẽ gây đảo ngược quy luật.

Trong khi đó, ở các tỉnh đồng bằng như Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội… đô thị cũng phát triển mạnh mẽ. Đô thị hóa đã phá vỡ quy hoạch và làm xáo trộn hệ sinh thái, rừng bị mất, khai thác khoáng sản, hệ thống tiêu thoát thủy lợi xuống cấp, không đồng bộ…

Thảm họa vừa xảy tại các tỉnh miền Bắc một phần do thiên tai gây nên. Tuy nhiên, bên cạnh đó, lỗi do con người gây ra cũng chiếm tới hơn 50%  bởi sự phát triển nóng, không kiểm soát đã phá vỡ thế cân bằng của hệ sinh thái. Qua đó gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường và khí hậu tạo nên những thảm kịch về thời tiết.

Mưa lũ bất thường ở miền Bắc do con người gây nên.

Hải Yến