Bổ sung đạm thực vật hay thịt động vật như thế nào cho đúng

Chất đạm, protein chiếm khoảng 20% cơ thể và là nền tảng để xây dựng cơ bắp. Tuy nhiên, con người không tự tổng hợp được, mà hoàn toàn dựa vào nguồn từ thức ăn đưa vào. Do đó việc bổ sung đạm thực vật hay thịt động vật như thế nào cho khoa học là việc làm rất cần thiết cho sức khỏe con người…Câu hỏi đặt ra là đạm động vật hay thực vật tốt hơn cho con người? Loại thịt nào nên ưu tiên chọn?

Thịt, cá có  ưu điểm về đạm nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Trong tất cả các loại thịt gồm thịt bò, lợn, gà, dê… đều có chứa “chất thịt” (nhục tố, myoglobin) mà màu đỏ hồng của thịt có độ đậm nhạt tùy theo hàm lượng myoglobin chứa trong loại thịt đó.

Trong đó, thịt đỏ là những loại có nhiều chất myoglobin và thịt trắng là thịt có ít myoglobin hơn. Thịt bò chứa 1-2% myoglobin, thịt heo có từ 0,1-0,3% (được gọi là thịt đỏ), thịt gia cầm (gà, vịt) chỉ có khoảng 0,05% myoglobin thuộc loại thịt trắng.  Cả hai loại thịt đỏ và trắng đều là nguồn cung cấp chất đạm chất lượng cao cho con người. Ngoài ra, đạm từ thịt động vật còn chứa các chất dinh dưỡng khác như vitamin B12, vitamin D, DHA, các chất omega-3 khác, sắt - heme, kẽm.

Lợi ích là vậy, tuy nhiên đạm cũng có nhiều nguy cơ bởi khi ăn quá nhiều sẽ dẫn đến lượng mỡ động vật cao. Các loại mỡ này chứa nhiều cholesterol và axit béo no nên nguy cơ gây xơ vữa mạch máu và các bệnh tim mạch, đột quỵ... dễ xảy ra. Đặc biệt, trong thịt đỏ rất giàu chất đường Neu5Gc - một loại đường thúc đẩy phản ứng viêm và tiến triển ung thư ở động vật gặm nhấm.

Bên cạnh đó, nhiều khảo sát còn cho thấy mối liên quan giữa sử dụng thịt đỏ với các nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ.  Nếu chế biến thịt ở nhiệt độ cao, chiên rán cũng sản sinh ra các amin dị vòng, nhân thơm đa vòng có thể gây bệnh tim mạch, chuyển hóa, ung thư.

Ngoài thịt, cá cũng là nguồn thức ăn cung cấp chất đạm động vật quan trọng cho con người. Tuy nhiên so với các loại thịt động vật như bò, heo, gia cầm thường chứa nhiều mỡ, nhiều axit béo no, cholesterol, không tốt cho sức khỏe, trong cá lại có các chất béo không bão hòa, các axit béo omega-3, vitamin tan trong dầu như vitamin A, D rất cần thiết cho cơ thể để chống các gốc tự do, chống stress oxy hóa. Tuy nhiên cần ăn có chừng mực, đặc biệt là cá ngừ đại dương, cá nhám, cá kiếm, cá thu, cá kình... bởi chúng chứa kim loại nặng.

Lợi ích của đạm thực vật đối với sức khỏe

Ưu điểm của thức ăn thực vật có chứa chất đạm như các loại đậu gồm đậu nành, đậu phộng... lượng đạm còn cao hơn cả trong thịt cá. Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất của đạm thực vật là thường không đầy đủ các loại axit amin như đạm động vật. Do đó, các nhà dinh dưỡng phân loại đạm thực vật là đạm “không đầy đủ” và cũng thiếu hẳn các vitamin như B12, D... Bù lại điểm yếu đó, đạm thực vật lại chứa nhiều loại dầu có các axit béo không no. Chính vì vậy, những thức ăn giàu đạm thực vật có nhiều lợi ích cho sức khỏe như: làm giảm cân, giảm cholesterol máu, giảm bệnh tim mạch, giảm tỉ lệ đái tháo đường...

Từ phân tích trên, các chuyên gia khuyến cáo một chế độ ăn hợp lý cần đầy đủ bốn thành phần ô vuông thức ăn về cả chất lượng và số lượng, cả đạm động vật lẫn thực vật sẽ rất tốt cho sức khỏe. Do đó người dân cần ăn đầy đủ các loại đạm cả động vật lẫn thực vật để bổ sung cho nhau và hạn chế nguy cơ bệnh tật.

TS.BS TRẦN BÁ THOẠI (Ủy viên BCH Hội Nội Tiết Việt Nam)

Suckhoecuocsong.com.vn ( Theo TTO)